مجله ارگونومی

مقدمه: یکی از مشاغلی که ساعات بسیار زیادی در مواجهه با استرس حرارتی می‌باشند، رانندگان تاکسی هستند. این افراد با توجه شرایط کاری، زمان زیادی را در کنار خودرو خود جهت تکمیل مسافر در زیر آفتاب می‌ایستند و همچنین در تمام طول مسیر رانندگی با استرس حرارتی مواجهه دارند. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی یک برنامه مداخله‌ای آموزشی بر عملکرد شناختی رانندگان تاکسی تحت مواجهه با استرس حرارتی یکی از شهرستان های جنوب ایران انجام شد.

روش کار: پژوهش حاضر مداخله نیمه تجربی بود که در سه مرحله شامل ارزیابی اولیه، آموزش و ارزیابی ثانویه برای ۸۰ نفر از رانندگان تاکسی در قالب دو گروه مداخله و کنترل انجام شد. در مرحله اول، ارزیابی کلی از دانش و آگاهی همه رانندگان از استرس حرارتی به عمل آمد در عین حال پارامترهای شناختی شامل مهارت تمرکز و خستگی ذهنی با استفاده از پرسشنامه اندازه گیری شد. سپس آموزش به صورت غیر حضوری و حضوری به گروه مداخله داده شد. دو ماه بعد از شروع آموزش، پارامترهای شناختی برای هر دو گروه مداخله وکنترل اندازه گیری شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد.

یافته‌ها: نتایج بعد مداخله نشان داد که آموزش انجام شده باعث افزایش معنی‌دار مهارت تمرکز و کاهش معنی‌دار خستگی ذهنی شد (001/0 > p). در خصوص مهارت تمرکز وخستگی ذهنی به همراه تمامی زیرمقوله های دو پرسش نامه، نتایج نشان داد که این متغیرها قبل از مداخله در بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشته و بعد از مداخله اختلاف بین دو گروه معنی دار بوده است (001/0 > p.)

 نتیجه‌گیری: اجرای یک برنامه آموزشی مناسب همراه با پیگیری طی دو ماه جهت آشنایی افراد در خصوص استرس گرمایی باعث بهبود عملکرد شناختی شده و همچنین استفاده از پیگیری آموزش با یک ساختار مجازی توانست روند آموزش و یادگیری را بهبود بخشیده و بر عملکرد افراد تأثیرگذار باشد.