زهرا رفعت، حمیدرضا مختاری نیا، محسن واحدی،
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران ۱۴۰۲ )
چکیده
اهداف: تغییرات بار کار ذهنی با عملکرد و میزان خستگی، استرس، خطای انسانی و نارضایتی شغلی ارتباط دارد. پرسشنامهها ابزارهایی ساده، دردسترس و معتبر برای سنجش بار کار ذهنی هستند؛ لذا، هدف این مطالعه ترجمه، انطباق فرهنگی و بررسی خصوصیات روانسنجی پرسشنامهی بار کاری ذهنی کارمن-کیو است.
روش کار: در این مطالعه، تعداد ۲۹۶ نفر (۱۰۰ نفر خانم و ۱۹۶ نفر آقا) با میانگین سنی ۳۸/۹۵ و انحراف معیار ۷/۶۱ سال از شاغلان در بخشهای صنعتی و اداری در چندین مرکز در شهرستان ساوه شرکت کردند. فرایند ترجمه و انطباق فرهنگی مطابق با گایدلاینهای مرتبط انجام شد و دارای مراحل ترجمهی رو به جلو و عقب، سنتز کردن و تهیهی نسخهی نهایی، انجام پایلوت و سپس، تأیید نهایی نسخهی فارسی بود. ویژگیهای روانسنجی شامل روایی صوری (سادگی و خوانایی)، روایی محتوا (از طریق شاخص روایی محتوا)، روایی همگرا (از طریق همبستگی با پرسشنامهی ناسا-تیالایکس) و همسانی درونی (با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ) بود.
یافتهها: ترجمه، انطباق فرهنگی و روایی صوری طبق گایدلاینهای مطرحشده انجام شد و اصلاحات مختصری در پرسشنامه صورت گرفت. مقادیر شاخص روایی محتوا برای هریک از گویهها و کل آن (۰/۹۱۴) قابل قبول بود. مقدار آلفای کرونباخ برای کل آیتمها (۰/۹۱) و برای هر زیرمقیاس (بالاتر از ۰/۸) قابل قبول بود. ضریب همبستگی پیرسون رابطهای متوسط تا خوب را بین مقیاسهای کارمن-کیو و ناسا-تیالایکس نشان داد.
نتیجهگیری: نسخهی فارسی پرسشنامهی کارمن-کیو ابزاری معتبر (روا) و تکرارپذیر (پایا) برای ارزیابی بار کار ذهنی در جامعهی ایرانی است.