TY - JOUR T1 - Introducing a New Model for Individual Cognitive Factors Influencing Human Error Based on DEMATEL Approach TT - ارائه الگویی جدید برای عوامل شناختی فردی مؤثر بر خطای انسانی براساس روش دیمتل JF - Iran-J-Ergon JO - Iran-J-Ergon VL - 6 IS - 4 UR - http://journal.iehfs.ir/article-1-623-fa.html Y1 - 2019 SP - 66 EP - 74 KW - Cognitive factors KW - Human error KW - DEMATEL KW - Multi criteria decision making methods N2 - زمینه و هدف: مهم‌ترین عامل جلوگیری از حوادث در نهادهای مختلف از جمله صنایع گوناگون، تشخیص دلایل ایجاد نقص در سیستم و عوامل مربوط به آن پیش از وقوع رویدادهای پیش‌بینی نشده است. خطای انسانی مهم‌ترین عامل بروز رویدادهای ناخواسته به شمار می‌آید که عوامل شناختی از علل اصلی وقوع آن هستند. این مطالعه با هدف ایجاد الگویی جدید برای عوامل شناختی مؤثر بر خطای انسانی، بیان روابط میان عوامل تشکیل‌دهنده آنها و شدت اثر روابط مذکور با استفاده از روش دیمتل طراحی و اجرا شد. روش کار: در مرحله اول پژوهش، مطالعه‌ای کیفی برای شناسایی و استخراج عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی در میان کارگران صنایع مختلف انجام شد. سپس برای حصول اطمینان از جامعیت و صحت عوامل مذکور، نظرات متخصصان در این زمینه به کار رفت. درنهایت تکنیک دیمتل برای یافتن روابط میان عوامل شناختی-فردی مؤثر بر وقوع خطای انسانی به کار گرفته و با استفاده از روابط مربوط، الگوی پیشنهادی مطالعه ارائه شد. یافته‌ها: پس از محاسبه D-R و D+R در ارتباط با تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری عوامل، D-R برای عامل C۵ بیشترین مقدار و ۱/۲۱۳- و D+R برای همان عامل ۲/۲۹۴ به دست آمد. به علاوه در مطالعه حاضر، ارزش آستانه ۰/۰۸۷ بود. نتیجه‌گیری: در این پژوهش، عوامل ناتوانی در حل مسئله و تصمیم‌گیری (C۵) و نداشتن قابلیت پیش‌بینی خطرات احتمالی در محیط کار (C۹)، از نوع معلول و بقیه عوامل علت هستند. عامل C۵ بیشترین ارتباط را با دیگر عوامل دارد. M3 10.30699/jergon.6.4.66 ER -