حسین مردی، سید ابوالفضل ذاکریان، مهدی جلالی، مجتبی عباس زاده، جواد کروژده، زهرا پنجعلی،
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: نوبت کاری یکی از پیامدهای اجتناب ناپذیر فن آوری بوده است که طی سال های اخیر مطالعات متعددی در مورد چگونگی اثر آن بر سلامتی انجام شده است. بروز ناراحتی‌های جسمی، روانی و اجتماعی یکی از مشکلاتی است که به نظر می رسد در بین پرسنل نوبت کار در هر سامانه ای، بیشتر از افراد غیر نوبتکار است. مطالعه حاضر جهت تعیین این ناراحتی‌ها در یک مجتمع پالایشگاهی شرکت نفت می باشد.
روش ها: این مطالعه مقطعی به صورت مورد - شاهد و بر روی ۱۸۰ نفر از پرسنل نوبت کار به عنوان گروه مورد و ۹۰ نفر از پرسنل روزکار به عنوان گروه شاهد در واحد انتظامات یک پالایشگاه انجام پذیرفت. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه SOS (Survey of Shift Workers) انجام گرفت. این پرسشنامه تشکیل شده بود از سؤالاتی در زمینه ویژگی‌های دموگرافیک و مشکلات سلامتی مرتبط با نوبت کاری. تجزیه داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS Ver,۱۹ انجام گردید و مقدار P کمتر از ۵٪ به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
نتایج: میانگین (انحراف معیار) سنی نوبت کاران (۸/۴) ۴۱ و روزکاران (۱/۴) ۳۹ سال ثبت گردید. شیوع مشکلات سلامتی در بین نوبت کاران بیشتر از روزکاران بود و این تفاوت در مورد ناراحتی‌های گوارشی، قلبی- عروقی، فشارخون بالا و احساس خستگی در بین دو گروه معنادار به دست آمد (۰۵/۰> p-value).
بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه نوبت کاری می تواند عامل خطری برای بروز اختلالات جسمی و روانی باشد و باید تمهیداتی برای جلوگیری از بروز این عوارض در افراد با نوبت کاری اندیشیده شود.
شیرازه ارقامی، حمید قنبری راد، قاسم ظهیریان،
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه وهدف: نوبت‌کاری پدیده‌ای اجتماعی است که می‌تواند اثرات نامطلوبی بر زندگی انسان داشته باشد. با توجه به الزام نظام نوبتی کار در بیمارستان‌‌ها، مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت سلامت کارکنان نوبتکار بیمارستان انجام شده است.
روش بررسی: این مطالعه به‌صورت مقطعی در یکی از بیمارستان‌های واقع در شهرستان رزن انجام شد. حجم نمونه برابر ۱۲۰ نفر شامل کلیه کارکنان نوبتکار اعم از درمانی، اداری، خدماتی بوده است. ابزار گردآوری داده‌‌ها نیز در این مطالعه پرسشنامه SOS بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که ۳/۹۸درصد مشکلات مربوط به اثرات نوبت‌کاری بر زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی و ۹/۸۴درصد مربوط به اختلالات اسکلتی- ماهیچه‌ای می‌باشد. رضایت از برنامه چرخش نوبت‌کاری با متغیرهای انتخاب داوطلبانه نوبت‌کاری، شکل چرخش در نوبت‌کاری، اثرات نامطلوب نوبت‌کاری بر زندگی فردی، اثرات نامطلوب بر زندگی خانوادگی ارتباط معنی‌دار نشان داد (۰۵/۰p<). در عوض متغیرهای شیوع بی‌خوابی، اثرات نامطلوب بر زندگی اجتماعی و مشکلات اجتماعی رابطه معنادار نشان نداد.
بحث و نتیجه‌گیری: با وجود نارضایتی‌های نسبت به نوبت‌کاری و علاوه بر آن تحمیل شیفت‌های کاری به افراد بهتر است انتخاب افراد به‌صورت داوطلبانه در نظام نوبت‌کاری صورت گیرد.
