۲۵ نتیجه برای طراحی
رشید حیدری مقدم، مجید معتمدزاده، قدرت اله روشنایی، رسول احمدی،
دوره ۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۳ )
چکیده
چکیده: زمینه و هدف: با توجه به نقش اساسی میز و نیمکت‌های مناسب در نشستن دانش‌آموزان با پوسچر صحیح و این که میز و نیمکت‌های غیر ارگونومیک باعث پوسچر نامناسب شده و کمردرد، گردن درد، عدم تمرکز و ناراحتی به وجود می‌آورند. این مطالعه به بررسی تطابق ابعاد آنتروپومتری دانش‌آموزان با میز و نیمکت‌های موجود در مدارس ابتدایی شهر همدان میپردازد. روش بررسی: در این مطالعه ۶۰۰ نفر از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شهر همدان مورد بررسی قرار گرفتند و علاوه بر قد و وزن آنها ابعاد آنتروپومتری شامل ارتفاع شانه، ارتفاع آرنج، ارتفاع زانو، ارتفاع رکبی، طول باسن- رکبی و پهنای باسن آنها اندازه‌گیری شد. سپس تناسب ابعاد میز و نیمکت موجود در مدارس همدان با اندازههای ارگونومیک محاسبه شده، مقایسه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ابعاد میز و نیمکت موجود شامل ارتفاع نشستگاه، عمق نشستگاه، ارتفاع تکیه‌گاه، ارتفاع میز، ارتفاع زیرمیز، عرض نشستگاه در تمامی موارد با ابعاد آنتروپومتری دانش‌آموزان تناسب ندارد. این مطالعه نشان داد که با افزایش میزان عمق نشستگاه و کاهش ارتفاع نشستگاه در میز و نیمکت‌های طرح جدید میزان تناسب این میز و نیمکت‌ها نسبت به میز و نیمکت‌های طرح قدیم بهبود نسبی یافته است. نتیجه‌گیری: ابعاد میز و نیمکت‌های موجود در مدارس ابتدایی شهر همدان برای اکثر دانش‌آموزان مناسب نیست و باعث ایجاد پوسچر نامناسب و بروز مشکلات اسکلتی-عضلانی میشود.
محمد سعید مرادی، داود افشاری، طاهر حسین زاده، کامبیز احمدی انگلانی،
دوره ۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: تابلوهای ایمنی به عنوان واسطه های تصویری برای انتقال پیام به حساب می آیند و نقش مهمی در کاهش حوادث به ویژه در صنایع پتروشیمی دارند. این تابلوها به شرطی می توانند مؤثر واقع شوند که طراحی آنها منطبق با اصول ارگونومی و بر اساس عوامل انسانی و ویژگی های شناختی طراحی انجام شود. لذا هدف از این مطالعه اثرات روانشناختی تابلوهای ایمنی در انتقال پیام با توجه به ویژگی های طراحی تابلوها در یک صنعت پتروشیمی می باشد.
مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی- توصیفی بر روی ۱۰۰ نفر از شاغلین پتروشیمی ماهشهر انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه ۲ بخشی استفاده شد. بخش اول شامل اطلاعات دموگرافیک و بخش دوم ویژگی های طراحی تابلوها (آشنایی، عینیت، سادگی، معنا داری، و نزدیکی معنایی) بود. ضرایب همبستگی بین ویژگیهای تابلو ها و امتیازات داده شده توسط شرکت کنندگان با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون تعیین شد.
یافته ها: میانگین و انحراف استاندارد نمرات درک پیام تابلوها به ترتیب ۷۳/۶۰ و ۳۶/۴ بود. کمترین و بیشترین نمره ی ویژگی های شناختی تابلوها به ترتیب مربوط به ویژگی آشنایی و نزدیکی معنایی تابلوها با میانگین نمره ۱۵/۴۹ و ۷۸/۶۶ بود که تعیین گردید. عوامل سابقه کار، سن و سطح تحصیلات اثر معنی داری بر روی عملکرد حدس معنای تابلو نداشت (۰۵/۰p>).
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بین ویژگی های شناختی تابلوها و نمرات انتقال پیام ارتباط معنی داری وجود ندارد و انتقال پیام تابلوهای ایمنی تحت تاثیر عوامل دیگری بجز ویژگی های طراحی تابلوها می باشد . لذا به منظور ارتقائ سطح آگاهی افراد در خصوص آشنا شدن کارکنان با مفاهیم خاص تابلوها ، پیشنهاد می شود تابلوهای ایمنی بصورت ارگونومیکی طراحی شده و در خصوص درک مفاهیم تابلوها آموزش لازم و کافی داده شود.
زهرا شریفی، رضا اسکوئی زاده، سید فرهاد طباطبائی قمشه،
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: میزان رضایت و بهره وری کارکنان در صنعت،
متاثر از عوامل متنوع به ویژه چگونگی طراحی و تناسب ایستگاه کاری با خصوصیات و ابعاد
جسمانی آنها می‌باشد. در این رابطه، صندلی صنعتی بواسطه تأثیر مستقیم بر تناسب بیومکانیکی
و آنتروپومتریکی، نقش مهمی را در بهینه سازی تعامل فرد با محیط کاری ایفا مینماید.
این مطالعه نیز، با هدف ارتقا جایگاه دانش و فناوری ارگونومی در فرایند طراحی این محصول،
مورد اجرا قرار گرفت.
مواد و روش ها: پژوهش در قالب طراحی و بصورت ترکیبی تعریف
شد، که در بخش کمی آن ۱۲ بعد آنتروپومتریک مرتبط با صندلی صنعتی بر روی ۹۰ شرکت‌کننده
مورد سنجش قرار گرفته؛ و در بخش کیفی با رویکرد ارگونومی شناختی، ابعاد ذهنی مرتبط
با طراحی این محصول مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: در مجموع، تنوع وظائف و ایستگاه‌های کاری
منجر به بوجود آمدن شرایط و ملزومات جسمانی مختلفی شده که کار را برای متخصصین جهت
طراحی یک صندلی صنعتی با کاربرد گسترده در شرایط مختلف تا حدودی دشوار مینماید. با
این وجود، نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از موفقیت آمیز بودن جلب مشارکت کارکنان در
طراحی محیط کار و رفع مشکلات موجود می‌باشد.
نتیجه گیری: داده‌های خام آنتروپومتری دارای توزیع نرمال
بوده و بصورت توصیفی جهت تعیین ابعاد صندلی پردازش شدند. از دیدگاه شناختی نیز، تعامل
بین پارامترهای شکل و نرمی تکیه‌گاه، و شیب مناسب نشیمنگاه، از جمله عوامل تعیین‌کننده
میزان احساس راحتی در هنگام استفاده از صندلی صنعتی تشخیص داده شدند.
سیده مهسا باقری، عباسعلی شاهرودی،
دوره ۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: امروزه اهمیت و چگونگی ایجاد فضایی مناسب و کارا در محیطهای
کاری برای نیروهای انسانی بر کسی پوشیده نیست. طراحی مناسب محیط داخلی و نمای
فضاهای کاری منجر به فعالشدن بیشتر نیروی انسانی، شادابی آنها و کاهش افسردگی‌ها،
افزایش کیفیت در کار و در نهایت جذب مشتری میشود. با این وجود طراحی این محیطها
به امری صرفا احساسی تبدیل گشتهاست که معماران با سلایق شخصی خویش بدان میپردازند.
این پژوهش با جایگزین کردن روشهای علمی و کارآمد و توجه به ویژگیهای کمی
و کیفی طراحی، به طراحی نمای بانک مسکن شهرستان ساری میپردازد.
مواد و روشها: پژوهش حاضر سعی دارد با
تکنیک مهندسی کانسی به طراحی معماری محیطهای کاری بپردازد. برای این منظور طراحی
بازشوهای نمای بانک مسکن در شهر ساری را به‌عنوان نمونه موردی انتخاب و با این
تکنیک ترجیحات احساسی کاربران را استخراج و با تجزیه و تحلیل علمی آن به یافتن
الگوهای فیزیکی طراحی بازشوهای نما میپردازد. بررسیها از طریق تکنیک مهندسی
کانسی به همراه تنظیم پرسشنامه بر روی ۲۰۰ نفر از نمونه آماری انتخابی و با شیوه
افتراق معنایی ) SD ( با
مقیاس هفت‌درجه‌ای لیکرت انجام شد و در نرم‌افزار SPSS (V,۱۶) و با آزمونهای میانگین و
همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته های این پژوهش
ضمن تائید ارتباط معنادار بین ویژگیهای کمی طراحی (نوع بازشوها) و کیفی (واژگان
کانسی) در تکنیک مهندسی کانسی، نشان میدهد بازشوهای طاقی در صفات مربوط به دین‌داری
در واژگانی چون وفادار، امانتدار و میانهرو به ترتیب با مقدار همبستگی ۶/۰، ۶۳/۰
و ۶/۰ و بازشوهای مستطیلی با کشیدگی عمودی در دسته صفات مربوط به اقتصاد و
بانکداری در واژگانی چون ثبات با مقدار همبستگی ۶۲/۰ بیشترین ارتباط معنادار را به
خود اختصاص دادهاند.
نتیجه‌گیری: با نظر به تأثیر مثبت
الگوهای فیزیکی بازشوهای طاقی سنتی در انتقال احساس دین‌داری و بازشوهای مستطیلی
با کشیدگی عمودی در القای احساسات مثبت نسبت به صفات مربوط به اقتصاد و بانکداری
در بین کاربران، این بازشوها برای طراحی نمای بانک مسکن شهر ساری مناسب ارزیابی
شدند.
محمد غفرانی، حبیب نوری،
دوره ۴، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۵ )
چکیده
مقدمه: این بررسی با استفاده از داده های انسانی جامعه ی آماری مورد مطالعه و همچنین در نظر گرفتن داده های تن سنجی تحقیقات مشابه، به فرایند طراحی مبلمان از دیدگاه ارگونومی پرداخته تا با رعایت اصول ارگونومیکی و طراحی محصول، شکل و حالت بدن در وضعیت صحیح قرار گیرد و قسمتهایی از بدن که نیاز به تکیه‌گاه دارند، مورد حمایت قرار گیرند.
روش کار: در این تحقیق داده های آنتروپومتریکی۱۵۰ مرد و۱۱۰ زن از ساکنین استان های قزوین و زنجان در محدوده سنی ۳۵-۲۵ سال اندازه گیری گردید. سپس محاسبات لازم انجام و یک نمونه مبل نیز بر اساس ابعاد به دست آمده، جهت ارزیابی کاربران، ساخته شد.
یافته ها: با تجزیه و تحلیل ابعاد اندازه گیری شده همچنین نتایج ارائه شده در تحقیقات داخلی مشابه، با نرم افزار SPSS، و تلفیق آنها با اصول ارگونومیکی، ابعاد بهینه مبل راحتی به همراه کلیه زوایا برای بزرگسالان ایرانی محاسبه و در نهایت با ابعاد مبلمان موجود در بازار مقایسه، همچنین نظر تعدادی از کاربران اخذ گردید.
نتیجه گیری: ارتفاع و عرض نشیمنگاه و ارتفاع پشتی به ترتیب ۳۷، ۵۷ و ۶۲ سانتی متر و زاویه پشتی با سطح نشیمنگاه ۱۰۵ درجه و شیب سطح نشیمنگاه ۵ درجه پیشنهاد می گردد.
ایمان دیانت، پروین عادلی، امیر حسین طالبیان،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
مقدمه: اهمیت طراحی محصولات مختلف بدلایل اقتصادی و همچنین تغییر دیدگاههای کاربران، سیاست گذاریها و نیازهای قانونی در طی سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. متناسب با این تغییرات، علم ارگونومی نیز به عنوان یکی از مهمترین علوم تآثیر گذار در زمینه طراحی محصولات از نظر برقراری تناسب بهینه بین کاربر و محصول، رشد و توسعه یافته است. هدف از این مطالعه بررسی مهمترین ملاحظات و رویکردهای مختلف سنتی و جدید ارگونومی در طراحی محصولات و همچنین چالشها و محدودیتهای پیش رو در این زمینه بوده است.
روش کار: جستجوی مقالات از طریق بانک‌های اطلاعاتی و موتورهای جستجو نظیر Ergonomics Abstracts، Pubmed/Medline، Web of Science، Science Direct، Scopus و Google Scholar و کلید واژه‌های طراحی، محصول، ارگونومیک، روشهای طراحی و رویکردهای طراحی صورت گرفت. جستجو محدود به مقالات انگلیسی زبان با متن کامل و منتشر شده در ژورنالهای Peer Review بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ بود.
یافته‌ها: مقایسه رویکردهای سنتی و جدید ارگونومی در طراحی محصول نشان میدهد که رویکردهای جدید با در نظر گرفتن جنبه‌ها و جزئیات بیشتری از تعامل کاربر-محصول و زمینه کاربرد، به طراحان در انتخاب یک مدل بهینه از محصول کمک می‌کنند. ملاحظات ارگونومیکی در رابطه با طراحی و تولید محصولات نیز شامل جنبه‌های مهندسی، عوامل روانی-اجتماعی و در نظر گرفتن قابلیت‌ها و محدودیتهای کاربران و محصولات جهت برقراری تناسب بهینه بین کاربر و محصول می‌باشند.
نتیجه گیری: به نظر می‌رسد که در دنیای امروزی دیگر اکتفا به روشهای سنتی به تنهایی نمی‌تواند متضمن موفقیت یک محصول در بازار، بخصوص در مقیاس جهانی و برای طیف وسیعی از کاربران باشد. به عبارت دیگر، لحاظ کردن جنبه‌های مختلف فنی (از نظر تعامل کاربر با محصول) و حقوقی (محیط زیست، توسعه پایدار، صرفه اقتصادی و...) که در رویکردهای جدید ارگونومی مطرح می‌شوند می‌تواند به عنوان راه حل اصلاحی و تکمیلی جهت موفقیت محصولات در بازار و همچنین بهبود کیفیت محصولات از دیدگاه ارگونومیکی مورد توجه قرار گیرند. هرچند که برای رسیدن به این هدف ممکن است متخصصین ارگونومی با چالشهایی مواجه باشند، ولی ارائه ارگونومی با کیفیت و مطابق با اصول علمی و به روز شده توسط ایشان در طراحی محصول می‌تواند به عنوان یک راه حل مؤثر برای غلبه بر این چالشها در نظر گرفته شود.
محمدامین موعودی، اسماعیل شکراللهی، رویان شاهپوری، جمشید یزدانی چراتی،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
مقدمه: درسال های اخیر با پیشرفت همه جانبه در عرصه‌های گوناگون علمی، تحقیقاتی، صنعتی سبب بروز اختلالات اسکلتی – عضلانی در کاربران می‌گردد. اختلالات اسکلتی- عضلانی شامل فشار و دردهایی در نواحی مانند مچ دست، آرنج، گردن و شانه همراه با خستگی شدید این نواحی و به ویژه دردهای پشت و کمر، دربین بسیاری از کاربران رایانه و لپ تاپ شایع هستند. هدف از این مطالعه طراحی میز ارگونومی قابل تنظیم جهت استفاده از لپ تاپ بر اساس مشخصه‌های آنتروپومتری دانشجویان علوم پزشکی مازندران می‌باشد.
روش کار: ۱۰۸ نفر که شامل ۶۱ نفر پسر، ۴۷ نفر دختر دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده است. ۱۰ پارامتر شامل: ارتفاع زانو نشسته روی صندلی، ارتفاع چشم - آرنج، طول دو زانو در پوسچر چهار زانو، ارتفاع دو زانو در پوسچر چهار زانو، ضخامت ران، ارتفاع آرنج- کف صندلی، طول شانه- نوک انگشتان، عمق شکم، پهنای باسن و طول آرنج- انگشتان با استفاده از صندلی قابل تنظیم، کولیس و متر اندازه گیری شد. از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۰ جهت تحلیل داده‌ها استفاده گردید. سپس از صدک های ۱ تا ۹۹ و عدد طلائی ۶۱۸/۱ جهت طراحی میز استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد ۱۴/۳ ± ۲۳ بود. بر اساس مشخصه‌های آنتروپومتری، عدد طلائی، صدک های حاصله و معادلات طراحی بدست آمده، میز ارگونومی قابل تنظیم در سه حالت نشسته روی صندلی، نشسته در حالت چهار زانو و دراز کش طراحی شد.
نتیجه‌گیری: با قرار دادن این وسیله در اختیار کاربران لپ تاب پیش بینی میشود اختلالات اسکلتی- عضلانی ناشی از استفاده آن کاهش یابد. با توجه به اینکه در این زمینه مطالعات کم و محدودی انجام شده است پیشنهاد میشود تا مطالعات بیشتر و گسترده‌تری در این رابطه، انجام شود.
محمد امین موعودی، محسن حسینی،
دوره ۵، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: نشستن طولانی‌مدت، یکی از عوامل بیماری‌زای محیط کار است و بی‌توجهی به اصول ارگونومی در این رابطه، سبب ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی مثل کمردرد، درد لگن، درد کتف، آرنج، شانه، بازو، مچ دست و پا و دردهای عضلانی در نقاط دیگر بدن خواهد شد. این پژوهش با توجه به اصول و طراحی ارگونومی، برای طراحی صندلی ارگونومی متناسب با کاربران رایانه در اتاق مونیتورینگِ یکی از صنایع استان مازندران انجام شد.
روش‌کار: شرکت‌کنندگان در این مطالعه ۳۲ کارمندِ مردِ اتاق مانیتورینگِ یکی از صنایع استان مازندران بودند. ۲۴ پارامتر از بدن هر فرد، درحالی‌که در وضعیتی عمودی و روی یک صندلی با قابلیت تنظیم ارتفاع نشسته بودند، با کالیپر آنتروپومتری و متر، اندازه‌گیری شد و داده‌ها با استفاده از برنامه‌های آماری Excel و Minitab آنالیز شدند.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد مطالعه شده، ۵/۳۴ ±۴۲/۵۹ سال بود. صدک‌های ۲۵، ۵، ۵۰، ۹۰، ۷۵ و ۹۵ ابعاد آنتروپومتری آنان و ضریب همبستگی پیرسون برای طراحی ارتفاع، عمق، ارتفاع دسته، فاصلۀ بین دسته‌ها و پهنای صندلی ارگونومی به دست آمد. همۀ قطعات صندلی دو درجه آزادی دارند. حمایت‌کننده‌های ناحیۀ گردن و کمر به‌صورت کاملاً ویژه و با قابلیت تنظیم، برای این نوع صندلی طراحی شد. همچنین میزان تراکم‌پذیری سطح نشستنگاه با استفاده از استاندارد MIT (Massachusetts Institute of Technology)، براساس صدک ۹۵ وزن، برابر با ۴/۲۶ سانتی‌متر شد.
نتیجه گیری: با در نظر گرفتن این واقعیت که کشورهای دیگر نیز با توجه به ویژگی آنتروپومتری افراد، صندلی‌هایی مناسب طراحی و تولید می‌کنند، توصیه میشود مشابه این پژوهش در نقاط مختلف کشور انجام شده و صندلی‌هایی متناسب با ابعاد جسمی افراد و نیازهای آنان طراحی و تولید شود.
رشید حیدری مقدم، محمد بابامیری، مجید معتمدزاده، نسرین نوری،
دوره ۵، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: طراحی ابزار ممکن است نقش مهمی در توسعه مشکلات مرتبط با کار در دست و ساعد داشته باشد. با بهبود ویژگیهای ارگونومیک ابزاردستی، سلامت کاربران و رضایت آنها ممکن است تحت تأثیر مثبت قرار گیرد. هدف از اجرای این پژوهش ارزیابی ناراحتی موضعی ناشی از استفاده از مدادهای رایج مورد استفاده توسط دانش آموزان مقطع ابتدایی و مقایسه آن با مداد ارگونومیک طراحی شده است.
روش‌کار: در این مطالعه، ۵۰ دانش‌آموز دختر که همگی راست دست بودند جهت انجام بررسی احساس ناراحتی موضعی هنگام استفاده از مدادهای رایج مورد استفاده خود و مداد ارگونومیک طراحی شده شرکت کردند. با هر نوع نوشت‌افزار مورد بررسی در مطالعه یک پاراگراف شامل پنج‌خط از کتاب فارسی نوشتند. در انتها نظرات آنها با استفاده از پرسشنامه LPD (ناراحتی وضعیتی موضعی) جمع‌آوری و با استفاده از آزمونهای آماری من-ویتنی و t مستقل و توسط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۲۳ آنالیز گردید.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده از مقیاس LPD نشان داد که این مقیاس به منظور ارزیابی ناراحتی وضعیتی موضعی در بین دانش آموزان مدارس می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین نتایج مقایسه میانگین داده‌های حاصل از پرسشنامه LPD نشان داد که بین مدادهای رایج و مداد طراحی شده تفاوت معنی‌داری از نظر ایجاد ناراحتی وضعیتی موضعی وجود دارد.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مشخص شد که استفاده از مدادهای رایج باعث ایجاد درد، فشار، ناراحتی موضعی در دست، ساعد و شانه میشود. و استفاده از مداد ارگونومیک طراحی شده فشار و درد وارده بر دست و شانه را کاهش میدهد.
بهرام ایپکی،
دوره ۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: پارکینسون بیماری پیشرونده سیستم عصبی است که با تأثیرگذاشتن بر حرکت‌های بدن، کیفیت زندگی بیماران را تحت‌الشعاع قرار میدهد و انجام وظایف روزانه مثل غذاخوردن را برای آنها دشوار و زمان‌بر می‌کند. هدف این مطالعه بهبود وضعیت راحتی بیماران پارکینسون، هنگام غذاخوردن به کمک شناسایی مشکلات ارگونومیک و طراحی محصول برای آن بوده است.
روش‌کار: ۱۲ بیمار پارکینسون با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده وارد مطالعه شدند. بدین ترتیب هنگام غذاخوردن بیمار از طریق مصاحبه ترجمه‌شده بخش Discomfort Questionnaire نرم‌افزار ErgoFellow و مشاهده مستقیم، اطلاعات لازم جمع‌آوری شد و پس از تحلیل نهایی و استخراج دستورالعمل‌های طراحی، ایده‌های طراحی اسکچ، و به کمک AHP ارزیابی شد تا طرح نهایی شکل بگیرد.
یافته‌ها: میانگین نرخ سختی ۱۰/۶ از ۷ (۱/۵۱۴) داده‌های Discomfort Questionnaire در قسمت‌های دست و انگشتان، مچ دست، بازوها، آرنج، گردن، ناحیه کمر بالا تنه و شانه‌های بدن هنگام غذاخوردن بیماران نشان داد نسبت به دیگر قسمت‌های بدن، وضعیت غیرارگونومیک پوسچر شدیدتر است. مشاهدات نیز مشخص کرد برای نزدیک‌شدن دهان بیمار به غذا تغییراتی غیرارگونومیک در پوسچر آن ایجاد میشود و به همین جهت طراحی محصول باید به کمک داده‌های آنتروپومتریک صورت بگیرد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد کاهش فاصله دهان تا غذا، ناراحتی و خستگی بیمار را کاهش خواهد داد. از همین رو به کمک داده‌های آنتروپومتریک، ظرفی با قابلیت تنظیم ارتفاع طراحی شد و توسعه یافت که سبب بهبود وضعیت پوسچر و کاهش سختی بیمار حین غذا خوردن میشود.
بهرام ایپکی، زهرا مریخ پور،
دوره ۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از نکات مهم در طراحی کاربرمحور، توجه به شرایط فیزیکی و روانی کاربر و خطاهای ناشی از طراحی نامطلوب است. سیستم تغییر دندۀ دوچرخه و اهرم آن، از پیچیده‌ترین اجزای دوچرخه است که تعاملات فیزیکی و روانی متعدد کاربران با آن منجر به تأثیراتی بر جسم و روان آنها میشود. هدف از این پژوهش، شناخت دقیق نیازهای دوچرخه‌سواران در تعامل با محصول و طراحی محصول برای آن است.
روش کار: در این پژوهش ابتدا با روش AEIOU تحلیلی کیفی صورت گرفت. در ادامه ۵۰ دوچرخه‌سوار دانشگاه هنر اسلامی تبریز با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی دردسترس پژوهش قرار گرفتند و با سنجش مطلوبیت ۳ آزمودنی، از آنها نظرسنجی کمّی به عمل آمد. پس از آماده‌سازی پیش‌نیازهای طراحی، با استفاده از تکنیک اسکمپر، ایده‌هایی ارائه و با روش DFV ارزیابی شد و ایدۀ نهایی شکل گرفت.
یافته‌ها: یافته‌های اولیه نشان داد که کاربران حین تغییردنده با مشکلات روانی نسبت به مشکلات فیزیکی بیشتر مواجه می‌شوند. همچنین طبق سنجش مطلوبیت، آزمودنی (۲) با مجموع امتیاز ۸۸۳ و میزان نسبت مطلوبیت ۱.۲۱۲ نسبت به آزمودنی (۳) و ۱.۲۵۶ نسبت به آزمودنی (۱) از نظر کاربران، مطلوب‌ترین محصول بود که این مسئله نشان داد میزان مطلوبیت با سادگی طراحی آزمودنی‌ها رابطۀ مستقیم دارد.
نتیجه‌گیری: از آنجایی که بیشتر اشتباهات کاربران در درک جابه‌جایی منطقی دنده‌ها منجر به نامطلوب‌بودن شرایط تعویض دندۀ دوچرخه میشود. طراحی محصول مدنظر با تمرکز بر کاهش خطای کاربر و تعداد عملکردهای اضافی، تسریع در فرایند تصمیم‌گیری کاربر و بدون آسیب‌رسانی به سیستم تعویض دندۀ دوچرخه صورت گرفت.
مهدی گنجی، میلاد کریمی، بهنوش بهاری،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به ضرورت پکیجینگ صحیح راننده، تنظیم پارامترهای پکیج به‌منظور حصول بالاترین ارگونومی راننده بسیار مهم است. محدوده تغییرات برخی پارامترهای پکیجینگ گسترده است و انتخاب صحیح مقدار این پارامترها تا حصول شرایط ارگونومی راننده نیز مستلزم سعی و خطاست.
روش کار: در پژوهش حاضر، با استفاده از نرم‌افزار MINITAB نسخه ۱۶ و پارامترهای پکیجینگ راننده، چندین شبیه‌سازی شرایط رانندگی به کمک ابزار (DHM(Digital human modeling و (DOE (Design of experiment انجام شد؛ بنابراین برای کلاس خودرویی C، محدوده تمامی پارامترهای پکیج راننده، مانند ارتفاع صندلی، زاویه فرمان و... با استفاده از سایت A۲MAC۱ استخراج و به‌عنوان مبنای پارامتر ورودی در نظر گرفته شد. در ادامه با توجه به آزمایش‌های پیشنهادی به کمک نرم‌افزار MINITAB نسخه ۱۶، ارزیابی میزان راحتی راننده براساس معیار (PORTER (۱۹۹۸ صورت گرفت.
یافته‌ها: ارتفاع صندلی همچنین فواصل قائم و افقی مجموعه فرمان تا نقطه مبنای پاشنه پا، بیشترین تأثیر را بر ارگونومی راننده دارند. همچنین با توجه به همبستگی زیاد برخی پارامترهای پکیج با خروجی‌های ارگونومی زوایای بدن، معادلات پیش‌بینی‌گری در این باره ارائه شده است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان‌دهنده الگویی بهینه برای ارگونومیک‌ترین موقعیت رانندگی در خودرو است. همچنین تأثیرگذارترین پارامترهای پکیج راننده از نظر ارگونومی شناخته و با استفاده از آنالیز
(ANOVA (Analysis of variance برای آنها مدل‌های پیش‌بینی‌گر ریاضی ارائه شده است.
احمد بالش زر، میمنت تعبدی، زهرا رجحانی شیرازی،
دوره ۷، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: طراحی محیط کار از عوامل مؤثر بر عملکرد و کارایی کارکنان است. بهره‌وری نه تنها ممکن است تحت تأثیر عوامل محیطی قرار گیرد، بلکه از عوامل درونی مانند ویژگیهای جمعیت‌شناختی نیز تأثیر می‌پذیرد؛ بنابراین این پژوهش رابطه عوامل محیطی و جمعیت‌شناختی را با بهره‌وری کارکنان دانشکده‌های دانشگاه آزاد شیراز بررسی می‌کند.
روش کار: در این پژوهش مقطعی ۱۸۶ نفر از ۳۶۰ نفر کل کارکنان دانشکده‌های دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، به‌عنوان گروه نمونه در دسترس بررسی شدند. از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه محیط فیزیکی کار اداری کارکنان و پرسشنامه بهره‌وری هرسی ـ گلداسمیت استفاده شد. از ضریب همبستگی پیرسون برای سنجش ارتباط بین متغیرهای کمی، به طور جداگانه، با بهره‌وری استفاده و برای بررسی ارتباط هم‌زمان متغیرهای دموگرافیک و محیطی با بهره‌وری از رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد.
یافته‌ها: بین پنج عامل بررسی‌شده در طراحی محیط کار (صندلی، صدا، دما، روشنایی و چیدمان محیط) با بهره‌وری کارکنان رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین سطح تحصیلات با امتیاز بهره‌وری ارتباط معنی‌داری وجود دارد؛ به‌طوری‌که افراد با سطح تحصیلات دکتری از افراد با سطح تحصیلات زیر دیپلم سطح بهره‌وری بالاتری دارند. همچنین در بررسی تأثیر هم‌زمان عوامل دموگرافیک و محیطی با بهره‌وری تنها عامل چیدمان ارتباط معنی‌داری را نشان می دهد.
نتیجه‌گیری: طراحی مناسب محیط کار با میزان بهره‌وری کارکنان دانشکده‌های دانشگاه آزاد مرتبط است. این امر می‌تواند به مشخصات دموگرافیک افراد مربوط باشد، اما در بررسی تأثیر هم‌زمان هر دو عامل چیدمان بیشترین ارتباط را با بهره‌وری نشان می دهد.
محمد غفرانی، مجید معتمدزاده، محمدرضا آقایی، زهرا محمدمرادی،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: چگونگی استقرار و عملکرد افراد در طی فعالیت های روزانه در پویایی و سلامت جسمی و روانی افراد جامعه، نقش اساسی دارد و با توجه به اینکه انسان، روزانه با وسایل متفاوتی سروکار دارد، لازم است که تطابق لازم را با ویژگی های بدن وی داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه، طراحی و ساخت میز و صندلی ارگونومیک نقشه‌کشی، منطبق با ابعاد بدنی هنرجویان می باشد.
روش کار: در این تحقیق به یکی از پر کاربردترین مبلمان‌های آموزشی، یعنی میز و صندلی رسم پرداخته‌شده است. پس از بررسی میزان رضایتمندی از این مبلمان، برای بازنگری و طراحی ارگونومیک مطابق با ابعاد آنتروپومتری، ابعاد بدنی ۱۶۰ هنرجو و ۴۰ دانشجوی یک آموزشکده ی فنی و حرفه‌ای، مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. داده ها توسط نرم‌افزار SPSS تحلیل آماری شدند.
یافته ها: مطابق با نتایج، حدود ۷۰ درصد هنرجویان، از ویژگی های صندلی و میزهای رسم راضی نیستند و به جز قد و طول ران، اختلاف معنی‌داری بین پایه های مختلف تحصیلی در هنرستان ها وجود ندارد و در نهایت با کمک ویژگی های تنسنجی، میز و صندلی رسمی طراحی شد که به استثناء ارتفاع نشستن گاه، در سایر شاخص ها، تطابق صد درصدی با ابعاد بدن هنرجویان داشت.
نتیجه گیری: در این پژوهش مشاهده شد که نارضایتی فراوانی در بین هنرجویان به دلیل عدم تطابق این مبلمان آموزشی با ابعاد بدنی آنان وجود دارد که سبب لطمات جسمی‌عضلانی و روانی و عدم کیفیت آموزشی شده است. در پایان مطالعه، جهت طراحی ارگونومیک، مواردی درجهت رضایتمندی، پایداری و کاهش هزینه‌های تولید و همچنین دلایل نارضایتی هنرجویان از میز و صندلی‌های آموزشی ارائه شد.
سیاوش اعتمادی نژاد، سید اسماعیل حسینی نژاد، جمشید یزدانی چراتی، فریبا قائم پناه، محمود یوسفی چمازکتی، مجتبی احمدی، علی امانی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: خیاطی از جمله مشاغلی است که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در آن بالاست. شرایط ایستگاه کار خیاطی به گونه ای است که خیاطان را مترادف با آسیب های اسکلتی عضلانی در نواحی مختلف بدن بخصوص درد در گردن، شانه و قسمت فوقانی پشت و حتی کمر ساخته است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ایستگاه کاری طراحی شده برای خیاطی با در نظر گرفتن نتایج مطالعات گذشته بر روی عضلات گردن و شانه کاربران توسط الکترومیوگرافی است.
روش کار: در این مطالعه تحلیلی مداخله ای، میزان فعالیت چهار عضله سطحی گردن و شانه (عضلات جناغی چنبری ، دلتوئیدقدامی، دلتوئید میانی ، دلتوئید خلفی) توسط الکترومیوگرافی روی ۳۳ شرکت کننده (زن و مرد) در دو ایستگاه کاری طراحی شده جدید و متداول با هم مقایسه شدند.
یافته ها: میزان فعالیت عضلات در دوایستگاه کاری جدید و متداول، دارای اختلاف معنادار بود(P<. اما بین حالت های مختلف ایستگاه کاری جدید تفاوت معناداری مشاهده نشد.
بحث و نتیجه گیری: هر چهار عضله در ایستگاه کاری جدید در مقایسه با ایستگاه کاری متداول دارای فعالیت کمتری بود، بدین معنی که ایستگاه کاری طراحی شده، توانسته است فعالیت عضلات گردن و شانه را در حین کار کاهش دهد.
فرین خانه شناس، پیمانه حبیبی، سید ابوالفضل ذاکریان،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: ارگونومی در ارتباط با مطالعه و طراحی سیستماتیک محیط کار در جهت بهبود سلامتی و رفاه انسان است. سلامت و رفاه کارکنان تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار می گیرد. طبیعت یک پارادایم جدید در ارگونومی شغلی می باشد که در متون اصلی ارگونومی نقش آن در ارتباط با رفاه انسان بخوبی بررسی و تشریح نشده است. بنابراین، هدف اصلی این مطالعه بررسی نتایج حاصل از پیوند با طبیعت بر سلامتی کارکنان بویژه رفاه در قالب یک مطالعه مروری سیتماتیک بود.
روش کار: با جستجوی مقالاتی که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ در زمینه طراحی بیوفیلیک منتشر شده بود و براساس معیارهای تحقیق تعداد ۲۵ مقاله برای مطالعه سیستماتیک حاضر انتخاب شدند. مقالاتی که زبان اصلی آنها غیر انگلیسی بود از مطالعه خارج گردید.
یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که طراحی بیوفیلیک در ارتباط با بهبود رفاه انسانی، عملکرد وکاهش استرس می باشد.
نتیجه گیری: سازمان ها به کمک ارگونومیست ها باید چنین تغییراتی را در محیط کار مدنظر قرار داده و راه حل های مبتنی بر طبیعت به صورت برنامه های راهبردی در جهت بهبود رفاه و نه صرفا اعمال استراتژی موقت که شرایط فیزیکی یک ساختمان یا چشم انداز آن را تغییر می دهند ارائه شوند.
محمدصادق سهرابی، مهرداد عنبریان،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از ویژگیهای آنتروپومتریکی در طراحی ارگونومیک ایستگاه‌های کاری در پیشگیری و کاهش ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی در محیطهای اداری مفید است. هدف مطالعه حاضر تعیین ابعاد آنتروپومتری کارکنان اداره گاز استان هرمزگان به منظور طراحی میز کار و صندلی برای کار با رایانه بر مبنای متغیرهای آنتروپومتری بوده است.
روش کار: در مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر که در سال ۱۳۹۸ انجام شد، به منظور اندازه‌گیری ۳۶ متغیر آنتروپومتری، ۱۲۱ کارمند شرکت گاز استان هرمزگان به صورت خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. پس از اندازه‌گیری با معیارهای طراحی ارگونومی مشخصات ابعادی میز کار و صندلی اداری طراحی شد.
یافته‌ها: شرکت‌کنندگان پژوهش ۸۰.۲ درصد مرد و ۱۹.۸ درصد زن با میانگین سنی ۳۵.۱۱ و انحراف معیار ۶.۶ در محدوده سنی ۲۵ تا ۵۹ سال بودند. میانگین و انحراف معیار ارتفاع قد اندازه‌گیری‌شده به‌ترتیب ۱۷۰.۷ و ۸.۰۶ سانتی‌متر به دست آمده است. نتایج آنتروپومتری به تفکیک جنسیت و صدک‌ها در جدول‌ها آمده و ویژگیهای ابعادی صندلی و میز کار اداری بر مبنای داده‌های به‌دست‌آمده طراحی شده است.
نتیجه گیری: جدول‌های آنتروپومتری ارائه‌شده، در مطالعات و طراحی‌های بعدی کاربرد دارد. همچنین مشخصات ابعادی تجهیزات ارائه‌شده راهنمای کاربردی برای طراحی و ساخت محیط کار اداری است.
محمدامین موعودی، فاطمه رزاقی پهنه کلایی، فریبا قائم پناه، امیرحسین مهدوی، احمدرضا ویسی،
دوره ۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف:دو نوع توالت درحالت نشسته( فرنگی)و وضعیت چمباتمه ( سنتی)استفاده می گردند.از آنجایی که هریک ازاین دو نوع،معایب و محاسن خاص خود را دارند،این پژوهش جهت بر طرف نمودن معایب سنگ توالت نوع چمباتمه ای مبتنی بر اصول ارگونومی انجام گردید.
روش کار: ۶۱ نفر( ۲۹نفرمذکرو ۳۲ نفرمونث)در محدوده سنی ۱۹ تا ۶۰ سال وارد این مطالعه گردیدند. ۷مشخصه آنتروپومتری با استفاده از مترنواری در این افراد اندازه گیری گردید. پرسشنامه ای حاوی ۴ سوال در اختیار آنان قرار داده شد.هر یک از افراد روی شیب های مختلف از صفر تا ۲۰ درجه به حالت چمباتمه به مدت ۲ دقیقه می نشستند. ارزیابی ناراحتی وضعیتی موضعی (LPD) با پرسش از افراد در ۳ نقطه از بدن ، در شیب های مختلف،وگونیومتری در (A)، ( B)،(C)و (D) نیز انجام شد.
نتایج: براساس مشخصه‌های آنتروپومتری افراد، یافته‌های حاصل از ال‌پی‌دی و گونیومتری در نواحی مختلف بدن، ابعاد موردنیاز در سنگ‌توالت در جایگاه کف پا، به طول ۳۲/۳۳ و پهنای ۱۲/۷۴سانتی‌متر به دست آمد. زاویۀ بین کف پاها ۲۳/۳۳ درجه و شیب موردنیاز در کف پا ۱۲ درجه مشخص شد.
نتیجه گیری: یافته های حاصل از این تحقیق، نشان داد که اصلاح جایگاه پا در سنگ توالت چمباتمه ای و طراحی آن به صورت شیبدار می تواند در ایجاد احساس راحتی در کاربران، موثر باشد. با توجه به اندک بودن مطالعات در مورد این نوع توالت ، به نظر می رسد تحقیقات بیشتر در این زمینه و از جمله پژوهش بر روی جمعیت های خاص همچون معلولین، کودکان ، زنان باردار،کهنسالان و ... ضروری می باشد.
فخرالدین قاسمی، مائده حصینی، مجتبی احمدی، مصطفی رحمیانی ایرانشاهی،
دوره ۸، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۹ )
چکیده
زمینه و هدف: طراحی ایستگاه‌های کاری متناسب با ابعاد آنتروپومتریک از پوسچرهای کاری نامطلوب می تواند پیشگیری کند و خطر اختلالات اسکلتی عضلانی را کاهش دهد. هدف مطالعه حاضر بررسی تطابق آنتروپومتریک ایستگاه‌های کاری و ارتباط آن با امتیاز پوسچر کاری افراد شاغل در یکی از صنایع بافندگی بود.
روش کار: این مطالعه مقطعی در سال ۱۳۹۹ در یکی از صنایع بافندگی استان همدان انجام گرفت. برای بررسی پوسچر ایستگاه‌های کاری نشسته و ایستاده روشهای NERPA و REBA به کار رفت. ابعاد آنتروپومتریک افراد بر اساس استاندارد ISO ۷۲۵۰ اندازه‌گیری و تطابق آنتروپومتریک افراد با ایستگاه‌های کاری آنها ارزیابی شد. برای بررسی رابطه بین تطابق آنتروپومتریکی و پوسچر افراد آزمون آماری من ویتنی استفاده شد.
یافته‌ها: در این مطالعه ۲۰۵ نفر با میانگین سنی ۳۱/۲۹ سال شرکت کردند. پوسچرهای کاری عمدتاً وضعیت نامطلوب داشته و نیازمند مداخلات ارگونومیکی بودند. در ایستگاه‌کاری نشسته، رابطه معنی‌داری بین تطابق آنتروپومتریکی با عمق نشیمنگاه صندلی، عرض نشیمنگاه صندلی، ارتفاع پشتی صندلی و امتیاز پوسچر کاری مشاهده نشد؛ ولی تطابق نداشتن آنتروپومتریکی با ارتفاع صندلی و ارتفاع میز کار رابطه معنی‌داری با پوسچر کاری افراد داشت (۰/۰۵>P). افزون بر این در ایستگاه‌های کاری ایستاده، رابطه معنی‌داری بین تطابق آنتروپومتریکی با ارتفاع میز کار و امتیاز پوسچر مشاهده شد (۰/۰۵>P).
نتیجه‌گیری: تطابق نداشتن آنتروپومتریک با ایستگاه‌کاری عموماً پوسچر کاری را نامطلوب می کند. با وجود این، تطابق آنتروپومتریک با ارتفاع صندلی و ارتفاع میز کار، تنها عوامل تاثیرگذار بر امتیاز پوسچر کاری بود؛ از این رو، برای باز طراحی ایستگاه‌های کاری توجه ویژه به این عوامل پیشنهاد میشود.
رامش طاهریان اجارود، علی فرجی،
دوره ۹، شماره ۳ - ( ۹-۱۴۰۰ )
چکیده
زمینه و هدف: صنعت طلا و جواهر سازی سهم بزرگی از درآمد مردم و دولت را دربر می‌گیرد. میز و صندلی اصلی‌ترین وسیله برای سازندگان، طراحان، هنرجویان و تعمیرکاران این حوزه به عنوان گروه کاربران به شمار می‌آید. این پژوهش به دنبال طراحی میز و صندلی ساخت طلا و جواهر است که علاوه بر واحد بنیان بودن، تعاملی و ارگونومیک نیز باشد.
روش‌کار: این پژوهش از دیدگاه هدف، کاربردی و از نقطه نظر ماهیت، کیفی-توصیفی است. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش پیمایشی استفاده کرده است. مهمترین ابزار آن به صورت میدانی به دو صورت کلامی-تصویری (پرسشنامه، مصاحبه) و غیر کلامی (مشاهده) بوده است. روش طراحی مبتنی بر طراحی نامه بوده که بر پایۀ طراحی تعاملات و کاربر محوری است.
یافته‌ها: میز و صندلی ساخت طلا و جواهر واحد بنیان، تعاملی و ارگونومیک تحت برند مصوب دستاورد این پژوهش است. کاربران این محصول از مزیت یک طراحی مستقل حاصل از واحد بنیان بودن آن برخوردار بوده، از قابلیت سودمندی و یک تجربۀ مطلوب کاربری به واسطۀ تعاملی بودن آن سود برده و از ویژگی ایمنی و راحتی آن به علت ارگونومیک بودن بهره‌مندند.
نتیجه‌گیری: این دستاورد نه تنها رضایت شخصی کاربران را فراهم می‌کند، بلکه نیاز به بسیاری از درمان‌های پزشکی آنان را نیز کاهش میدهد. از یک سو عناصر شش‌گانۀ قابلیت سودمندی همچون کارآمدی، کارایی، ایمنی/راحتی، مطلوبیت، قابلیت یادگیری و یادآوری آسان را به ارمغان می‌آورد و از سویی دیگر اهداف طراحی تعامل همچون قابلیت رؤیت، بازخورد، محدودیت‌ها، سازگاری و فراخوانی را محقق ساخته و یک تجربۀ مطلوب کاربری را ارائه میدهد.
