مجله ارگونومی

زمینه و هدف: با توجه به این‌که اختلالات اسکلتی ـ عضلانی و تنیدگی شغلی از مهم‌ترین دلایل از کارافتادگی، بروز مشکلات جسمانی و روانی در کارکنان است بررسی دلایل ایجاد کنند‏ه آنها اهمیت زیادی دارد. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین سطح ریسک ارگونومیکی و تنیدگی شغلی در کارکنان یک کارخانه تولید مواد غذایی است.
روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی با نمونه‌ای ۲۰۰ نفری از کارکنان تولید و بسته‌بندی یک کارخانه تولید مواد غذایی است که در سال ۱۳۹۷ انجام پذیرفت. برای تعیین سطح ریسک ارگونومیکی از روش QEC، برای سنجش میزان تنیدگی شغلی از پرسشنامه اسیپو و برای تحلیل داده‌ها آمار توصیفی و استنباطی (آزمون‌های t و F) استفاده شد. 
یافته‌ها: میزان سطح ریسک ارگونومیکی در نواحی گردن، شانه و مچ دست وضعیت نامطلوبی دارد. ایستگاهای کاری مستلزم اصلاح در آیند‏ه نزدیک هستند. بین سطح ریسک ارگونومیکی و متغیرهای دموگرافیک جنسیت و تحصیلات با تنیدگی شغلی ارتباط معنی‌داری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: وضعیت ارگونومیکی نامطلوب ایستگاه‌های کاری در کارخانه مواد غذایی استرس شغلی کارکنان را در بخش‌های تولید و بسته‌بندی افزایش داده است. بنابراین طراحی مناسب ایستگاه‌های کاری و رعایت اصول ارگونومیکی در بهبود سلامت جسمانی و روانی کارکنان مؤثر است.
 

زمینه و هدف: کارکنان بخش صنعت به‌ویژه صنایع غذایی به دلیل ماهیت کار خود با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند. پوسچر نامناسب به‌عنوان یکی از ریسک‌فاکتورهای اختلالات اسکلتی و عضلانی شناخته ‌شده اسـت. اختلالات اسکلتی-عضلانی بر عملکرد و خودکارآمدی کارکنان بخش صنعت تأثیرگذار است. در این مطالعه به بررسی ریسک‌فاکتورهای ارگونومیکی محیط کار و رابطه آن با خودکارآمدی و عملکرد شغلی پرداخته شده است.
روش­ کار: با استفاده از جدول مورگان و همچنین در نظر گرفتن ملاحظات ناشی از افت نمونه در نهایت ۲۰۲ نفر به‌عنوان گروه نمونه تحقیق (قابل استفاده) و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های عملکرد شغلی پاترسون، خودکارآمدی عمومی شرر و پرسش‌نامه نقشه بدن با مقیاس پنج‌درجه‌ای برای ارزیابی اختلالات اسکلتی-عضلانی و همچنین روش شاخص کلیدی KIM بود. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۹ تحلیل شد.
یافته ها: تفاوت معناداری بین سطح ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی با شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اغلب نواحی بدن کارکنان وجود داشت. بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در ناحیه تحتانی پشت مشاهده شد. تفاوت معناداری بین سطح ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی با عملکرد شغلی در واحد تولید دیده شد.
نتیجه گیری: نتایج نشان‌دهنده نقش خودکارآمدی در جلوگیری از رفتارهایی است که منجر به تشدید اختلالات اسکلتی- عضلانی می‌شود. این موضوع در نهایت در عملکرد شغلی آنها نمود پیدا خواهد کرد و هم خودِ فرد و هم سازمان ذی‌نفع آن خواهند بود. همچنین به‌کارگیری کارکنان با خودکار آمدی بالا می‌تواند عملکرد و بهره‌وری کار را بالابرده و به روند بهتر تولید کمک کند.