مجله ارگونومی

---

مقدمه: مواجهه با گرما یکی عوامل زیان آور محیط های کار است. مواجهه کارگران با دمای بالای محیط موجب بروز استرین حرارتی هستند. هدف از این مطالعه بررسی قابلیت خنک کنندگی جلیقه ایرانی حاوی بسته های ماده تغییر فاز در شرایط گرم و مرطوب خلیج فارس بود. روش کار: مطالعه مداخله ای حاضر بر روی ۶ نفر از دریانوردان بخش موتورخانه یک کشتی نفتکش در تابستان سال ۹۲ انجام گرفت. شاخص نمره استرین گرمایی ، دمای دهانی و فشار خون افراد، در هر دو حالت با و بدون استفاده از جلیقه خنک کننده به مدت دو ساعت، اندازه گیری شد و داده ها با استفاده از آزمون t زوجی مورد تحلیل قرار گرفت.. یافته ها: میانگین دمای دهانی در دقیقه سی ام مواجهه با گرما برابر °C ۲۲/۰±۹۸/۳۶ در وضعیت بدون جلیقه خنک کننده و °C ۲/۰±۶۸/۳۶ در وضعیت با جلیقه خنک کننده بود(۰۳۵/۰p<). و در دقیقه شصتم مواجهه با گرما میانگین دمای دهانی در وضعیت بدون جلیقه خنک کننده برابر °C ۲۵/۰±۰۶/۳۷ در وضعیت با جلیقه خنک کننده برابر و °C ۱۶/۰±۷۸/۳۶ بود(۰۴۲/۰p<) بدست آمد هم چنین شاخص نمره استرین گرمایی بدون استفاده از جلیقه خنک کننده ۰۳ /۳±۷۲/۱۲ و در حالت استفاده از جلیقه خنک کننده ۹/۲±۶۵/۸ بدست امد (۰۳۹/۰p<). ولی اختلاف میانگین فشار خون دیاستول و سیستول در دو حالت با و بدون استفاده از جلیقه خنک کننده معنی داری نبودند (۰۵/۰p> ). نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد که جلیقه خنک کننده حاوی بسته های ماده تغییر فاز ایرانی موجب کاهش استرین گرمایی (دمای دهانی و گرمای درک شده ) در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب خلیج فارس می شود.

---

مقدمه: پارافین و آب مواد تغییر فاز شناخته شده‌ای برای کاربرد در جلیقه‌های خنک‌کننده هستند. هدف از انجام این مطالعه طراحی و ساخت جلیقه خنک‌کننده با استفاده از ترکیبات پارافین تجاری و یخ  و سپس تعیین تأثیر آن‌ها بر روی پارامترهای استرین گرمایی تحت شرایط آب و هوایی گرم در اتاقک شرایط جوی بود.

مواد و روش­ها: ابتدا یک جلیقه خنک‌کننده از پارچه پلی‌استر با ۱۷ بسته آلومینیومی طراحی و ساخته شد. هر بسته آلومینیومی با ۷۲ گرم آب و ۶۵ گرم پارافین تهیه‌شده پر شد. سپس ۱۰ نفر از دانشجویان در اتاقک شرایط جوی تحت شرایط گرم (دمای خشک = ^OC۴۰ و رطوبت نسبی = ۴۰%) آزمون را با جلیقه خنک‌کننده و بدون جلیقه خنک‌کننده در دو شدت فعالیت سبک (۸/۲ کیلومتر در ساعت) و متوسط (۸/۴ کیلومتر در ساعت) بر روی تردمیل انجام دادند. در هر مرحله از آزمون، مدت استراحت ۳۰ دقیقه و مدت فعالیت بر روی تردمیل نیز ۳۰ دقیقه بود. در طول انجام آزمون نیز ضربان قلب، دمای دهانی و دمای پوست اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: گرمای نهان پارافین تهیه‌شده   kJ/kg۱۰۸ و پیک نقطه ذوب ^۰C ۳۰ بود. نتایج آنالیز آماری نشان داد که اختلاف میانگین پارامترهای ضربان قلب، دمای دهانی، دمای پوست، میزان تعریق افراد در هنگام فعالیت با جلیقه خنک‌کننده و فعالیت بدون جلیقه خنک‌کننده در هر دو شدت فعالیت معنی‌دار بود (p<۰,۰۵).

نتیجه‌گیری: جلیقه خنک‌کننده محتوی پارافین و یخ می‌تواند استرین حرارتی را از طریق کاهش دادن ضربان قلب، دمای دهانی، دمای پوست و میزان تعریق کاهش دهد.

---

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر جلیقه­های خنک‌کننده در حین پوشیدن لباس­های محافظتی شیمیایی- میکروبی-هسته‌ای بر استرین حرارتی و زمان واکنش افراد بوده است.

مواد و روش­ها: این مطالعه بر روی ۱۲ دانشجوی مرد با میانگین سنی ۲±۲۵ و شاخص توده بدنی ۵/۱±۲۳ انجام گرفت. هر یک از دانشجویان به مدت ۲۰ دقیقه در آزمایشگاه شرایط جوی با دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی ۳۰ درصد بر روی تردمیل با سرعت km/h ۴/۲ فعالیت نمودند. نمره شاخص استرین فیزیولوژیکی، دمای دهانی، تعداد خطا و زمان پاسخ (Reaction time) در پایان هر دو مرحله اندازه‌گیری شدند و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نتایج مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: آزمون Wilcoxon نشان داد که میانگین تفاوت نمره شاخص استرین گرمایی (p=۰,۰۰۲)، دمای دهانی (p=۰,۰۰۲)، زمان پاسخ (p=۰,۰۰۲)، ضربان قلب (p=۰,۰۰۲) و خطا (p=۰,۰۰۳) در دو حالت با و بدون جلیقه خنک‌کننده معنی‌دار بوده است. میانگین شاخص استرین فیزیولوژیکی PSI در حالت بدون جلیقه خنک‌کننده ۸۸۲/۰±۰۳۸/۴ و با جلیقه خنک‌کننده ۴۳۵/۰±۴۲/۱ بود. همچنین میانگین زمان واکنش در حالت بدون جلیقه ۰۹۷۲/۰±۷۶۹/۰ و با جلیقه ۰۹۷۷/۰±۵۳۹/۰ بود.

نتیجه‌گیری: یافته­های مطالعه نشان داد که جلیقه­های خنک‌کننده باعث کاهش استرین فیزیولوژیکی، زمان واکنش و میزان خطای افراد می‌شود.