مجله ارگونومی

زمینه و هدف: عملیات برداشت یکی از مهم‌ترین مراحل تولید میوه خرما است که عمدتاً در ایران به‌صورت سنتی انجام می‌شود. به دلیل نیاز مبرم این عملیات به فعالیت‌های فیزیکی و طاقت‌فرسا، نیروی کار با مخاطرات شغلی فراوانی در این عملیات روبه‌رو است که معمولاً بیماری‌های شغلی و کاهش بهره‌وری آنها را به همراه دارد.
روش کار: در این مطالعه بیست و سه کارگر، برای تعیین فعالیت‌های بحرانی عملیات برداشت دستی میوه خرما بررسی شدند. این عملیات متشکل از عملیات بالای نخل خرما (شامل فعالیت‌های بالا رفتن از نخل، برش خوشه‌ها و پایین آمدن از نخل) و عملیات پایین نخل خرما (شامل فعالیت‌های تکاندن خوشه‌ها، جداکردن برخی میوه‌های ناسالم و ریختن میوه‌ها درون جعبه) بود. به‌منظور تعیین فعالیت‌های بحرانی از ارزیابی‌های فیزیولوژیکی (ضربان قلب و دامنه ضربان قلب) و فیزیکی (میزان درد و ناراحتی اعضای بدن) استفاده شد.
یافته‌ها: عملیات بالای نخل با ضربان قلب و دامنه ضربان قلب به‌ترتیب ۲۹/۴ و ۱۷۷/۸ درصد نسبت به عملیات پایین نخل، فشار فیزیولوژیکی بیشتری به کارگر وارد می‌کند. کارگران عملیات بالای نخل خرما به درد ناحیه کمر و کف پا مبتلا بودند؛ در حالی که کارگران عملیات پایین نخل خرما تنها در ناحیه کمر درد داشتند.
نتیجه‌گیری: بررسی‌ها نشان داد عملیات بالای نخل عملیات بحرانی برداشت سنتی میوه خرما است. فعالیت بالا رفتن از نخل بیشترین فشار فیزیولوژیکی را به دلیل حرکت در خلاف جهت گرانش زمین ایجاد می‌کند؛ در حالی که فعالیت پایین آمدن از نخل به دلیل حرکت کارگر در جهت گرانش زمین، فشار فیزیولوژیکی کمتری داشت و فعالیت بالا رفتن از نخل بین فعالیت‌های مربوط به عملیات بالای نخل، بحرانی‌ترین عمل بود.
 

زمینه و هدف: امروزه به‌دلیل رشد شتابان کلان‌شهرها و کمبود وسایل حمل‌ونقل عمومی درون‌شهری، بسیاری از مردم هنگام استفاده از این وسایل، ازجمله اتوبوس در حالت ایستاده سفر می‌کنند که این وضعیت سبب درد، ناراحتی و بروز حوادث غیرتصادفی برای آنها می‌شود. هدف مطالعه حاضر، ارزیابی ارگونومیکی صندلی ایستاده-نشسته برای مسافران ایستاده در اتوبوس درون‌شهری است.
روش کار: شرکت‌کنندگان این مطالعه، هشت دانشجوی مرد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با میانگین
(انحراف معیار) سن (۲/۱۲) ۲۵/۲۵ بودند. شرکت کنندگان از بین داوطلبانی که فاقد بیماری‌ها و اختلالات اسکلتی عضلانی بودند، انتخاب شدند. به‌منظور ارزیابی صندلی ایستاده-نشسته و مقایسه با حالت ایستاده در اتوبوس درون‌شهری که در پاییز ۱۳۹۷ انجام گرفت، از روش‌های الکترومیوگرافی و مقیاس بورگ استفاده شد. نتایج فعالیت انقباض عضلانی ناحیه پا و مقیاس بورگ در نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۴ وارد و تجزیه ‌و تحلیل شد.
یافته‌ها: میانگین نمره مقیاس بورگ برای احساس ناراحتی مسافران در همه اندام‌ها به‌‌جز باسن، در حالت ایستاده-نشسته کمتر از حالت ایستاده است. همچنین میزان فعالیت انقباضی عضلات ناحیه پا در حالت ایستاده-نشسته به‌طور معنی‌داری (۰۵/۰>P) کمتر از حالت ایستاده به دست آمد.
نتیجه‌گیری: نتایج مقیاس بورگ و فعالیت انقباضی عضلات پا سبب کاهش سطح ناراحتی و فعالیت انقباضی عضلات پا هنگام استفاده از صندلی ایستاده-نشسته در مقایسه با حالت ایستاده شده است؛ بنابراین می‌توان صندلی مذکور را برای همه مسافران وسایل حمل و نقل عمومی درون‌شهری که در حالت ایستاده قرار دارند مفید دانست.