۴ نتیجه برای بار کاری ذهنی
غلا‌م‌عباس شیرالی، عباس محمدی، عاطفه الیاسی گماری،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۷-۱۴۰۱ )
چکیده
اهداف: پارامترهای روان‌شناختی از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌ها در تعیین کارآیی شغلی کارکنان در محیط‌های کاری بوده و میتواند به شدت تحت تأثیر بیماری‌های همه‌گیر مانند کووید-۱۹ قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر همه‌گیری کووید-۱۹ بر بار کاری ذهنی و فرسودگی شغلی کادر درمان در ایران انجام شد.
روش کار: این مطالعه‌ی مورد- شاهدی، در بین پرسنل کادر بهداشت و درمان دو بیمارستان در استان تهران در سال ۱۴۰۰ انجام پذیرفت. کلیه‌ی کارکنان شاغل در دو بیمارستان به روش سرشماری، وارد مطالعه شدند. تعداد کل افراد مورد مطالعه، ۴۱۲ نفر بود. برای بررسی بار کاری ذهنی و فرسودگی شغلی به ترتیب از پرسش‌نامه‌های بار کاری ذهنی NASA-TLX و پرسش‌نامه‌ی فرسودگی شغلی ماسلاچ (Maslach Burnout Inventory) استفاده شد. دادهها با استفاده از آزمون‌های Independent t-test و Chi-square تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میانگین سن، سابقه‌ی کار، ساعت کار روزانه و شاخص توده‌ی بدنی کارکنان مورد مطالعه به ترتیب ۱۱/۴۸ ± ۳۶/۷۰ سال، ۷/۱۳ ± ۱۲/۵۳ سال، ۳/۱۳ ± ۹/۶۴ ساعت و ۴/۷۳ ± ۲۳/۸۹ کیلوگرم بر متر مربع بود. تفاوت معنی‌داری بین دو گروه مورد و شاهد در مقادیر بار کاری ذهنی (۰/۰۱۱ = P) و فرسودگی شغلی (۰/۰۰۱ = P)، وجود داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های حاصل از مطالعه‌ی حاضر نشان داد که شیوع کووید-۱۹ میتواند مقادیر متغیرهای بار کاری ذهنی و فرسودگی شغلی پرسنل بهداشت و درمان را در محیط‌های درمانی افزایش دهد. بنابراین، انجام اقدامات کنترلی و مداخلات روان‌شناختی به منظور بهبود سلامت روانی و جسمانی پرسنل و کادر بهداشت و درمان در طی همه‌گیری کووید-۱۹ کاملاً ضروری است.
حانیه عبدی، سید ابوالفضل ذاکریان، کمال اعظم، پیام خانلری بانیارانی،
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۴۰۲ )
چکیده
اهداف: از جمله نگرانی های مهم جوامع امروزی حوادث جاده ای، خسارات و تلفات مربوط به آن است. بار کاری ذهنی یکی از عوامل اصلی انسانی است که خود میتواند سبب بروز عوامل دیگری نظیر استرس و خشم شود. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی بار کاری ذهنی و میزان تأثیر آن در تغییر مؤلفه های خلقیات رانندگان انجام شده است.
روش کار: تعداد ۸۸ راننده‌ی تاکسی گردشی شهر قزوین برای بررسی مؤلفه های مدنظر در این مطالعه شرکت کردند. از پرسش‌نامه‌ی بار کاری ذهنی دالی برای ارزیابی بار کاری ذهنی و از پرسش‌نامه‌ی پومز برای سنجش مؤلفه های خلقیات رانندگان استفاده شد. بر اساس سناریو طراحی شده‌ی رانندگی در مسیرهای پرترافیک، متغیرهای مدنظر ارزیابی شدند و به منظور بررسی ارتباط میان آنها، از آزمون t زوجی و آنالیز همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS نسخه‌ی ۲۴ استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سابقه‌ی کار و سن رانندگان برابر با ۴۶/۶۰ و ۱۳/۴۷ سال با انحراف معیار ۱۰/۱۲ و ۹/۳۹ سال بـود. یافته‌های بـه‌دست‌آمده نشان داد کـه با رانندگی در مسیرهـای پرترافیک، بر میزان میانگین بار کاری ذهنی رانندگان به مراتب افزوده شده و این افزایش معنادار است (۰/۰۰۱>P). با افزایش بار کاری ذهنی رانندگان، از برخی مؤلفه های خلقیات که جنبه‌ی مثبتی دارند (مانند شادکامی و سرزندگی) ((۰/۱۵۷=P) (۰/۱۴۳- =r)، (۰/۰۵۰=P) (۰/۶۴۶- =r)) کاسته و بر مؤلفه‌ی خلقی افسردگی رانندگان افزوده شده است (*۰/۲۴۸ =P) (۰/۰۲۰=r).
نتیجه‌گیری: بـر اساس یافته‌هـای حـاصل از مطالعه، با تداوم فعالیت رانندگی، بر میزان بار کاری ذهنی رانندگان افزوده شده است، ولی ارتباطی مبنی بر تأثیر این مؤلفه بر مؤلفه های خلقیات مشاهده نشد.
روح‌اله فلاح مدواری، ریحانه سفیدکار، رضا رئیسی،
دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: بار کاری ذهنی و خستگی مزمن در محیط کار، چالش‌هایی هستند که بر توانمندی و سلامت کارکنان تأثیر می‌گذارند. هدف این پژوهش، بررسی همبستگی بین خرده مقیاسهای بار کاری ذهنی و ابعاد مختلف فیزیکی و ذهنی خستگی مزمن در صنایع کوچک و مشاغل مرتبط است.
روش کار: این مطالعه توصیفی–تحلیلی مقطعی در شاغلین صنایع کوچک اقلید با حجم نمونه ۲۴۷ نفر انجام شد. دادهها با استفاده از سه پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک،NASA-TLX و Chronic Fatigue Scale (Chalder) جمع‌آوری گردید. برای تحلیل دادهها از آزمون همبستگی اسپیرمن و نرم افزار SPSS استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین وضعیت تأهل، رده‌های سنی و سابقه کار در مشاغل مختلف اختلافات معناداری وجود دارد، ولی بین سطح تحصیلات این اختلافات معنادار نبود. بیشترین میانگین نمره خرده مقیاسهای بار کاری ذهنی مربوط به خرده مقیاس نیاز فیزیکی و کمترین آن به خرده مقیاس سرخوردگی اختصاص داشت. اختلاف معناداری بین نمرات خرده مقیاسهای بار کاری ذهنی در رده‌های شغلی مختلف مشاهده شد، اما نمرات ابعاد خستگی فیزیکی و ذهنی در انواع شغل‌ها تفاوت معناداری نداشت. تمامی خرده مقیاسهای بار کاری ذهنی به جز عملکرد، ارتباط مستقیمی با ابعاد خستگی فیزیکی و ذهنی داشتند، در حالی‌که خرده مقیاس عملکرد ارتباط معکوس نشان داد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش بر اهمیت درک دقیق تر ارتباط بین بار کاری ذهنی و خستگی در محیط‌های کاری تأکید دارند و می‌توانند به بهبود شرایط کاری و کیفیت زندگی شاغلین در صنایع کوچک کمک کنند.
شیوا محمدجانی کومله، محمد امین رشیدی، عظیم اکبری،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف :کارمندان بخش اداری به دلیل سروکار داشتن طولانی‌مدت با رایانه اغلب در معرض ابتلا به اختلالات اسکلتی - عضلانی قرار دارند. همچنین به دلیل سروکار داشتن روزانه با ارباب‌رجوع دارای بار کاری ذهنی بالا و استرس شغلی هستند. هدف از این مطالعه ارزیابی شیوع اختلالات اسکلتی - عضلانی، بار کاری ذهنی، سلامت عمومی و استرس شغلی کارمندان اداری به جهت ارتقای شرایط کاری آنان است.
روش کار :مطالعه از نوع مقطعی توصیفی - تحلیلی است که در بین کارمندان اداری یک شرکت مهندسی در سال ۱۴۰۰ انجام شد و در نهایت ۱۱۹ نفر در مطالعه به روش سرشماری شرکت کردند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و چک‌لیست‌های ROSA، کرنل، NASA-TLX، GHQ و استرس شغلی HSE-UK استفاده شد و تجزیه‌وتحلیل دادهها توسط نرم‌افزار SPSS، آمار توصیفی و آزمون‌های تی تست مستقل و آنالیز واریانس یک‌طرفه انجام شد.
یافته‌ها :بر اساس ارزیابی پوسچر با روش ROSA، میانگین نمره نهایی ROSA برابر با ۰۳/۱±۳۳/۴ به دست آمد. بررسی بار کاری ذهنی با شاخص NASA-TLX نشان داد که ۷۸% کارکنان دارای بار کاری ذهنی بالا هستند. طبق پرسشنامه GHQ میانگین نمره نهایی سلامت عمومی نیز ۷۳/۱۱ ± ۴/۲۴ می‌باشد. همچنین، بر اساس پرسشنامه استرس شغلی HSE-UK، بیش از ۸۰% (۱۰۳ نفر) کارکنان دارای استرس شدید و ۱۲% (۱۵ نفر) در وضعیت استرس بحرانی بودند. ارتباط معناداری بین استرس شغلی با شاخص توده بدنی و سن مشاهده شد (۰,۰۵> p).
نتیجه‌گیری :اقدامات مداخله‌ای و کنترلی در جهت بهبود وضعیت اختلالات اسکلتی - عضلانی، بار کاری، سلامت عمومی و استرس شغلی امری لازم به نظر می‌رسد
