مجله ارگونومی

مقدمه: یکی از عمـده تــرین مشـکلات در بیمارستـان که منجـر به شیـوع بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان آن می شود مربـوط به فعالیتـهای حمـل و جابــجایی بیـماران است. این تحقیق به منظور کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از مداخله آموزشی ارگونومیکی در کارکنان بیمارستان علیمرادیان نهاوند انجام گرفت.

مواد و روش­ها: این تحقیق در چهار بخش بیمارستان ۱۶۰ تخت خوابـی علیمـرادیـان نهـاونـد انجـام گرفت. روش گردآوری اطلاعات، پرسشنامه نوردیک و آنالیز با نرم افزار SPSS بود. این پرسشنامه برای ۴۶ نفر از کارکنان چهار بخش که بیشترین شکایـت را از ناراحتی های اسکلتی-عضلانی داشتند قبل و بعد از مداخله آموزشی تکمیـل شد. کلاس های آموزشی در زمینه پیشگیری از اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار، روش های صحیح حمل بیمار و نرمش هایی برای پیشگیری از کمردرد برای گروه هدف برگزار گردید.

یافته­ ها: از اهم نتایج می توان به بالا بودن شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان به خصوص اختلالات کمر، شانه، مچ و غیره اشاره کرد که کمر درد بیشترین شیوع را در بین کارکنان داشت. مداخله آموزشی به تنهایی تاثیری چندانی در کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی کارکنان بیمارستان نداشت(۰۵/۰>p).

نتیجه­ گیری: در حال حاضر در بخش بهداشـت و درمان با توجـه به افزایــش سطـح کاربـردهای بهداشتـی و درمانی نیاز به مداخله ارگونومیـکی در طراحی محیط، ابزار و تجهیزات همزمان با مداخله آموزشی وجود دارد.

مقدمه: روش‌های ارزیابی پوسچر به‌عنوان محور و مبنای ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در نظر گرفته می‌شوند. دستیار دیجیتال شخصی یک سیستم کوچک قابل حمل، با سیستم‌ عامل است که می‌توان برنامه‌های مختلفی مثل انواع روش‌های ارزیابی پوسچر را بر روی آن نصب کرد.

مواد و روش ­ها: در ابتدا سه روش ارزیابی پوسچر REBA ،RULA و QEC مشخص شد. سپس برنامه روش‌های ارزیابی پوسچر با نرم‌افزار bascom و به زبان basic در آی‌سی میکرو کنترلر خانواده avr نوشته شد و از طریق پروگرامر وارد آی سی شد و سیستم PDA ساخته شد. کاربردپذیری PDA توسط نسخه فارسی پرسشنامه کاربردپذیری سیستم، پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه، سنجیده شد. در نهایت ارزیابی پوسچر توسط PDA با روش قلم و کاغذ مقایسه شد.

یافته­ ها: امتیاز کاربردپذیری سیستم PDA ساخته شده ۶/۲±۸۴/۲ بدست آمد که بر اساس مقیاس طبقه‌بندی در رتبه B و وضعیت خیلی خوب قرار گرفت. آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون پرسشنامه کاربردپذیری سیستم نیز به ترتیب ۰/۷۱۶ و ۰/۸۸۸ بدست آمد (۰/۰۰۱˂P). مقایسه روش PDA با روش قلم و کاغذ نیز نشان داد، مدت زمان مورد نیاز برای ارزیابی پوسچر با روش PDA کمتر از نصف مدت زمان مورد نیاز برای ارزیابی پوسچر با روش قلم و کاغذ می‌باشد. همچنین احتمال خطای محاسباتی در روش PDA برابر صفر ولی در روش قلم و کاغذ بین ۲/۳۳ تا ۸/۶۶ می‌باشد.

نتیجه­ گیری: استفاده از دستیار دیجیتالی شخصی جهت ارزیابی پوسچر، مشکلات مربوط به تأخیر در رسیدن به نتیجه نهایی را حل کرده و احتمال خطا در محاسبه نتیجه نهایی را به صفر می‌رساند. 

مقدمه: اختلالات اسکلتی‌عضلانی مرتبط با کار (WMSDS)، زمانی رخ می‌دهند که فشار اعمال شده به بافت‌های اسکلتی-عضلانی، بیشتر از ظرفیت تحمل بافت باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی ریسک فاکتورهای ایجادکننده اختلالات اسکلتی‌عضلانی مرتبط با فعالیت‌های دستی با استفاده از روش ManTRA و اجرای برنامه مداخله آموزشی- مهندسی در بین کارگران صنعت چاپ انجام شد.

روش کار: این مطالعه از نوع مداخله‌ای مورد شاهدی می‌باشد که جامعه آماری آن ۴۰ نفر از کارگران صنعت چاپ که فعالیت دستی انجام می‌دهند، می‌باشند. ۲۰ نفر برای گروه مداخله و ۲۰ نفر برای گروه شاهد انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه نقشه بدن (Body map) جهت تعیین میانگین شدت و موضع ناراحتی در اندام‌های مختلف بدن و روش ارزیابی ManTRA جهت تعیین نمره تجمعی در ۴ ناحیه بدن (مچ/ دست/ بازو، شانه/ گردن، پشت، اندام تحتانی) برای هر کارگر در محل کار در قبل و بعد از مداخله (آموزشی-مهندسی) گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS استفاده شد.

یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین میانگین شدت درد در گروه مورد، قبل و بعد از مداخله در نواحی سر وگردن (۰۱۲/۰ = P) شانه و بازوی راست (۰۱۲/۰ = P)، شانه ‌و بازوی‌چپ (۰۴۳/۰ = P)، کمر (۰۰۳/۰ = P)، دست‌ومچ راست (۰۲۸/۰ = P)، دست‌ومچ چپ (۰۲۷/۰ = P)، ران‌وزانوی راست (۰۰۵/۰ = P)، ران‌و زانوی‌چپ (۰۰۵/۰ = P)، پا وساق‌پا راست (۰۱۲/۰ = P)، پا وساق‌پا چپ (۰۰۲۸/۰ = P) ارتباط‌معنی‌داری وجود داشته‌است. ازنظر نمره‌تجمعی‌نیز، ارتباط‌معنی‌داری‌در نواحی بازو/مچ/دست (۰۰۱/۰ = P) و شانه/گردن (۰۰۱/۰ = P) قبل‌وبعد از مداخله مشاهده‌شد.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه می‌توان گفت که مداخلات ارگونومی می‌تواند باعث کاهش میزان شدت درد در قسمت‌های مختلف بدن و کاهش ریسک فاکتورهای ایجاد کننده آسیب‌های تجمعی در محیط کار شود.