مجله ارگونومی

---

مقدمه: کار با پایانه‌های تصویری می‌تواند با شکایات چشمی به‌ویژه خستگی چشمی و علایمی همچون سردرد، اختلال در ادامه کار ‌و اختلالات چشمی مرتبط باشد. هدف مطالعه حاضر، تعیین میزان شیوع خستگی چشمی و ریسک‌فاکتورهای مرتبط با آن در کاربران کامپیوتری دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال ۱۳۹۱ بود.

مواد و روش‌ها‌: این پژوهش توصیفی-تحلیلی در روی ۲۶۰ نفر از کاربران کامپیوتر انجام‌شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه خستگی چشمی (Visual Fatigue Questionnaire) و پرسشنامه دموگرافیکی و شغلی‌ جمع‌آوری گردید. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری اسپیرمن، من‌ویتنی و کروسکال-والیس استفاده‌شد.

نتایج: میانگین (انحراف معیار) سنی کاربران (۷,۷۴) ۳۶.۷۴ سال و ساعات روزانه کار با کامپیوتر (۲.۲۸) ۵.۸۵/۵ ساعت بود. نمره خستگی چشمی افراد برابر با (۱.۹۷) ۲.۹۹ بود، به‌طوری‌که ۳۲.۳% کاربران دارای خستگی چشمی شدید بودند. همچنین ۴۵.۴ ، ۲۱.۹، ۳۲.۷و ۴۶.۲درصد کاربران به‌ترتیب دچار استرین چشمی، اختلال دید، اختلال سطح چشم و مشکلات خارج چشمی شدید بودند. با افزایش سن، سابقه کار و ساعات روزانه کار با کامپیوتر، میزان بروز خستگی چشمی و شکایات مرتبط با آن افزایش یافت  (p<۰,۰۵)خستگی چشمی کاربران عینک‌دار بیش از بدون‌عینک (p<۰,۰۰۱) و در موقعیت ۹۰ درجه مانیتور نسبت به پنجره کمتر از دو موقعیت صفر (p=۰,۰۴۱) و ۱۸۰ درجه (p=۰,۰۳۶) بود.

نتیجه‌گیری: شیوع خستگی چشمی در بین کاربران کامپیوتری بسیار بالا بود. با به‌کارگیری اصول ارگونومی از قبیل استراحت‌های منظم و کوتاه‌مدت، نگاه‌کردن به اجسام دور، پلک‌زدن منظم و کاهش خیرگی‌های مستقیم و غیرمستقیم، می‌توان از خستگی بینایی و مشکلات جدی بعدی پیشگیری کرد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: تابلوهای ایمنی به عنوان واسطه های تصویری برای انتقال پیام به حساب می آیند و نقش مهمی در کاهش حوادث به ویژه در صنایع پتروشیمی دارند. این تابلوها به شرطی می توانند مؤثر واقع شوند که طراحی آنها منطبق با اصول ارگونومی و بر اساس عوامل انسانی و ویژگی های شناختی طراحی انجام شود. لذا هدف از این مطالعه اثرات روانشناختی تابلوهای ایمنی در انتقال پیام با توجه به ویژگی های طراحی تابلوها در یک صنعت پتروشیمی می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی- توصیفی بر روی ۱۰۰ نفر از شاغلین پتروشیمی ماهشهر انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه ۲ بخشی استفاده شد. بخش اول شامل اطلاعات دموگرافیک و بخش دوم ویژگی های طراحی تابلوها (آشنایی، عینیت، سادگی، معنا داری، و نزدیکی معنایی) بود. ضرایب همبستگی بین ویژگیهای تابلو ها و امتیازات داده شده توسط شرکت کنندگان با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون تعیین شد. یافته ها: میانگین و انحراف استاندارد نمرات درک پیام تابلوها به ترتیب ۷۳/۶۰ و ۳۶/۴ بود. کمترین و بیشترین نمره ی ویژگی های شناختی تابلوها به ترتیب مربوط به ویژگی آشنایی و نزدیکی معنایی تابلوها با میانگین نمره ۱۵/۴۹ و ۷۸/۶۶ بود که تعیین گردید. عوامل سابقه کار، سن و سطح تحصیلات اثر معنی داری بر روی عملکرد حدس معنای تابلو نداشت (۰۵/۰p>). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بین ویژگی های شناختی تابلوها و نمرات انتقال پیام ارتباط معنی داری وجود ندارد و انتقال پیام تابلوهای ایمنی تحت تاثیر عوامل دیگری بجز ویژگی های طراحی تابلوها می باشد . لذا به منظور ارتقائ سطح آگاهی افراد در خصوص آشنا شدن کارکنان با مفاهیم خاص تابلوها ، پیشنهاد می شود تابلوهای ایمنی بصورت ارگونومیکی طراحی شده و در خصوص درک مفاهیم تابلوها آموزش لازم و کافی داده شود.

---

مقدمه: خستگی رانندگان عاملی مؤثر بر بروز حوادث ترافیکی است. در اکثر جوامع، آمدوشد گروه چشمگیری از افراد با استفاده از اتوبوس‌های درون‌شهری صورت می‌گیرد؛ بنابراین خستگی رانندگان این اتوبوس‌ها نه‌تنها می‌تواند موجب فرسودگی شغلی آنها شود، بلکه ممکن است با تأثیر بر بروز حادثه افراد عادی جامعه را در معرض خطر قرار دهد. تاکنون روش‌هایی گوناگون برای سنجش خستگی ذهنی مطرح شده است. کاربرد پرسشنامه، نسبت به دیگر روش‌ها سریع‌تر بوده و دسترسی به آن در محیط اجرایی آسان‌تر است. هدف این مطالعه طراحی پرسشنامه خستگی ذهنی برای رانندگان اتوبوس درون‌شهری است.

مواد و روش­ها: برای اجرای مطالعه، ابتدا با استفاده از معیارهای پژوهش کیفی (مصاحبه با پرسش‌های نیمه ساختاریافته و پرسش‌های جستجوگر؛ و نیز توجه به دستیابی به اشباع داده‌ها) با رانندگان اتوبوس‌های درون‌شهری مصاحبه شد تا ویژگی‌های خستگی ذهنی در این شغل از زبان خود آنها مشخص گردد. پس از مصاحبه با ۳۰ نفر، داده‌ها به اشباع رسید و نمونه‌گیری متوقف شد. آنالیز مصاحبه‌ها موجب دستیابی به درون‌مایه‌ها (themes) شد که با جمع‌بندی آنها فهرست اولیه‌ای از گویه‌ها (items) به دست آمد. سپس، ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه با بهره‌گیری از معیارهای روایی محتوا و همسانی درونی مورد بررسی قرارگرفت. روایی محتوا بر اساس رویه لوشی انجام شد. بر پایه این رویه، گویه‌هایی که شاخص CVR آنها حداقل ۹۹/۰ و شاخص CVI آنها حداقل ۷۵/۰ به دست آید، از نظر روایی محتوا پذیرفتنی‌اند. برای تعیین سازگاری درونی، پرسشنامه نهایی توسط ۲۰۰ نفر تکمیل شد و داده‌ها در نرم‌افزار SPSS۱۶ برای تعیین میزان پایایی (آلفای کرونباخ) با معیار پذیرش ۷/۰ آنالیز شد.

یافته‌ها: در مصاحبه با ۳۰ تن از رانندگان، فهرست اولیه‌ای با ۲۶ گویه تهیه شد. در این میان، مقدار شاخص CVR‌ در نُه گویه کمتر از ۹۹/۰ بود که موجب حذف آن‌ها گردید و گویه‌های پرسشنامه به ۱۷ مورد رسید. گویه‌ها همگی از سادگی، وضوح و ارتباط کافی (۷۵/۰CVI=) برخوردار بودند. میزان آلفای کرونباخ ۸۷/۰ به دست آمد و نشان داد که پرسشنامه نهایی از پایایی درونی برخوردار می‌باشد.

نتیجه‌گیری: می‌توان از این پرسشنامه که از نظر روایی و پایایی تأیید شده، برای ارزیابی خستگی رانندگان اتوبوس درون‌شهری استفاده کرد.

---

---

زمینه و هدف: چگونگی استقرار و عملکرد افراد در طی فعالیت­ های روزانه در پویایی و سلامت جسمی و روانی افراد جامعه، نقش اساسی دارد و با توجه به این­که انسان، روزانه با وسایل متفاوتی سروکار دارد، لازم است که تطابق لازم را با ویژگی­ های بدن وی داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه، طراحی و ساخت میز و صندلی ارگونومیک نقشه‌کشی، منطبق با ابعاد بدنی هنرجویان می‏ باشد.
روش‏ کار: در این تحقیق به یکی از پر کاربردترین مبلمان‌های آموزشی، یعنی میز و صندلی رسم پرداخته‌شده است. پس از بررسی میزان رضایت­مندی از این مبلمان، برای بازنگری و طراحی ارگونومیک مطابق با ابعاد آنتروپومتری، ابعاد بدنی ۱۶۰ هنرجو و ۴۰ دانشجوی یک آموزشکده ­ی فنی‏ و حرفه‌ای، مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. داده ‏ها توسط نرم‏افزار SPSS تحلیل آماری شدند.
یافته‏ ها: مطابق با نتایج، حدود ۷۰ درصد هنرجویان، از ویژگی­ های صندلی و میزهای رسم راضی نیستند و به‌ جز قد و طول ران، اختلاف معنی‌داری بین پایه ­های مختلف تحصیلی در هنرستان­ ها وجود ندارد و در نهایت با کمک ویژگی ­های تن­سنجی، میز و صندلی رسمی طراحی شد که به استثناء ارتفاع نشستن گاه، در سایر شاخص­ ها، تطابق صد درصدی با ابعاد بدن هنرجویان داشت.

نتیجه ‏گیری: در این پژوهش مشاهده شد که نارضایتی فراوانی در بین هنرجویان به دلیل عدم تطابق این مبلمان آموزشی با ابعاد بدنی آنان وجود دارد که سبب لطمات جسمی‌عضلانی و روانی و عدم کیفیت آموزشی شده است. در پایان مطالعه، جهت طراحی ارگونومیک، مواردی درجهت رضایت‏مندی، پایداری و کاهش هزینه‌های تولید و همچنین دلایل نارضایتی هنرجویان از میز و صندلی‌های آموزشی ارائه شد.

---

---

---

 

---

---