مجله ارگونومی

---

مقدمه: خستگی ذهنی یکی از علل اصلی حوادث جاده­ای است. بیش از ۳۰ درصد حوادث به علت خواب­آلودگی و خستگی راننده اتفاق می­افتد، لذا شناسایی ابزارها و روش­هایی به منظور تشخیص زود هنگام خستگی و خواب ­آلودگی از اهمیت بسیاری در پیشگیری از حوادث برخورداراست. در این میان استفاده از روش­های بیولوژیکی مانند EEG می­تواند از معتبرترین روش­ها باشد.

مواد و روش­ها: مطالعه حاضر به روش توصیفی-تحلیلی در روی ۱۹ نفر از رانندگان سواری مرد انجام­گردید. به منظور القای بیشتر خستگی از رانندگان خواسته­شد که حداقل ۱۸ ساعت قبل از آزمایش نخوابند و ۱۲ ساعت پیش از آن از خوردن نوشیدنی­های کافیین­دار و مواد محرک خودداری نمایند. وضعیت خواب رانندگان از طریق فرم یادداشت خواب از یک هفته قبل کنترل می­شد. رانندگان می­بایست یک جاده ۱۱۰ کیلومتری را با سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت با حفظ مسیر حرکت طی­کنند. میزان خستگی ذهنی در هر ۱۰ دقیقه با مقیاس خواب­آلودگی کرولینسکا ثبت می­شد. همچنین ارزشیابی ویدیویی از چهره راننده از لحاظ خستگی در هر ۱۰ دقیقه توسط دو نفر از پژوهشگران آموزش­دیده انجام می­شد. در طول رانندگی روی شبیه­ساز، امواج مغزی با ۱۶ کانال ثبت می­شد. پس از فیلترکردن و حذف سیگنال­های مزاحم، توان نسبی و مطلق آلفا در کانال­های مختلف محاسبه گردید. سپس از  آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون تی زوجی برای آزمون همبستگی و مقایسه میانگین­ها در ۱۰ دقیقه ابتدایی و انتهایی رانندگی استفاده شد.

یافته ­ها: این مطالعه نشان­داد که بین میزان خودارزیابی خستگی در ۱۰ دقیقه ابتدایی و انتهایی مسیر اختلاف معنادار وجود داشت(۰۰۱/۰>P). این امر در مورد ارزشیابی ویدیویی نیز صدق می­کرد. میانگین توان مطلق آلفا در ۱۰ دقیقه انتهایی نسبت به ۱۰ دقیقه ابتدایی مسیر افزایش معنادار داشت(۰۰۱/۰>P) ، در حالی­که توان نسبی آلفا در ۱۰ دقیقه انتهایی نسبت به ۱۰ دقیقه ابتدایی مسیر تفاوتی نداشت.

نتیجه­ گیری: خستگی ذهنی راننده یکی از مشکلات بسیار مهم رانندگان از دیدگاه ایمنی جاده به حساب می­آید. این مطالعه حاکی­است که امواج مغزی و بویژه توان مطلق آلفا می­تواند شاخص خوبی برای پیش­بینی زودهنگام خستگی ذهنی راننده باشد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

زمینه و هدف: کارگران معادن سنگ و صنایع سنگبری‌، وظایفی از جمله حمل و جابجایی بارهای سنگین را به صورت مکرر و طولانی مدت انجام می‌دهند و در معرض ریسک بالایی از اختلالات ترومای تجمعی می‌باشند. هدف مطالعه حاضر تعیین‌ میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و ریسک پوسچرهای کاری در بین کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ می‌باشد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی در سال ۱۳۹۲ بر روی ۶۳ نفر از کارگران سنگبری و ۴۶ نفر از کارگران معادن سنگ کرمانشاه انجام پذیرفت. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه استاندارد نوردیک، چارت نقشه بدن و روش ارزیابی ریسک REBA جمع‌آوری گردید. آزمون‌‌های Independent t-test و Mann-Whitney برای مقایسه‌ها و آزمون‌های Pearson و Spearman برای سنجش همبستگی به کار برده شد. سطح معنا‌داری آزمون‌ها ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. یافته‌ها: بیشترین میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در هر دو گروه کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ مربوط به ناحیه کمر و به ترتیب ۵۴% و ۳۹% بود. امتیاز نهایی REBA در کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ به ترتیب برابر ۴۵/۱±۰۶/۹ و ۱۸/۱±۶/۴ بود. در کارگران سنگبری‌ها بین سن، سابقه کار و BMI با اختلالات اسکلتی-عضلانی و در کارگران معادن بین سن، سابقه کار با این اختلالات ارتباط معناداری یافت شد (۰۵/۰P<). نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که سطح ریسک REBA و شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اندام‌های بدن کارگران سنگبری‌ها در نواحی شانه، مچ دست، دست، کمر، ران، زانو، ساق و مچ پا بیشتر از کارگران معادن سنگ بود.

---

مقدمه: کار با پایانه‌های تصویری می‌تواند با شکایات چشمی به‌ویژه خستگی چشمی و علایمی همچون سردرد، اختلال در ادامه کار ‌و اختلالات چشمی مرتبط باشد. هدف مطالعه حاضر، تعیین میزان شیوع خستگی چشمی و ریسک‌فاکتورهای مرتبط با آن در کاربران کامپیوتری دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال ۱۳۹۱ بود.

مواد و روش‌ها‌: این پژوهش توصیفی-تحلیلی در روی ۲۶۰ نفر از کاربران کامپیوتر انجام‌شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه خستگی چشمی (Visual Fatigue Questionnaire) و پرسشنامه دموگرافیکی و شغلی‌ جمع‌آوری گردید. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری اسپیرمن، من‌ویتنی و کروسکال-والیس استفاده‌شد.

نتایج: میانگین (انحراف معیار) سنی کاربران (۷,۷۴) ۳۶.۷۴ سال و ساعات روزانه کار با کامپیوتر (۲.۲۸) ۵.۸۵/۵ ساعت بود. نمره خستگی چشمی افراد برابر با (۱.۹۷) ۲.۹۹ بود، به‌طوری‌که ۳۲.۳% کاربران دارای خستگی چشمی شدید بودند. همچنین ۴۵.۴ ، ۲۱.۹، ۳۲.۷و ۴۶.۲درصد کاربران به‌ترتیب دچار استرین چشمی، اختلال دید، اختلال سطح چشم و مشکلات خارج چشمی شدید بودند. با افزایش سن، سابقه کار و ساعات روزانه کار با کامپیوتر، میزان بروز خستگی چشمی و شکایات مرتبط با آن افزایش یافت  (p<۰,۰۵)خستگی چشمی کاربران عینک‌دار بیش از بدون‌عینک (p<۰,۰۰۱) و در موقعیت ۹۰ درجه مانیتور نسبت به پنجره کمتر از دو موقعیت صفر (p=۰,۰۴۱) و ۱۸۰ درجه (p=۰,۰۳۶) بود.

نتیجه‌گیری: شیوع خستگی چشمی در بین کاربران کامپیوتری بسیار بالا بود. با به‌کارگیری اصول ارگونومی از قبیل استراحت‌های منظم و کوتاه‌مدت، نگاه‌کردن به اجسام دور، پلک‌زدن منظم و کاهش خیرگی‌های مستقیم و غیرمستقیم، می‌توان از خستگی بینایی و مشکلات جدی بعدی پیشگیری کرد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: فرسودگی شغلی پرستاران می‌تواند منجر به افزایش غیبت، کاهش انرژی و افت کیفیت ارائه خدمات توسط آن‌ها گردد. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان شیوع فرسوگی شغلی و عوامل مرتبط با آن در پرستاران یکی از بیمارستان‌های شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۲ بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی ۱۸۹ پرستار شاغل به روش تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از دو پرسشنامه دموگرافیک و Maslach Burnout Inventory (MBI) جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های‌ آماری همبستگی پیرسون، تی مستقل و آنالیز واریانس در سطح معناداری کمتر یا مساوی ۰۵/۰ تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: میانگین نمره فرسودگی شغلی ۸۹/۶۱ بود. ۲/۳۹% پرستاران خستگی هیجانی زیاد، ۶/۳۷% مسخ شخصیت زیاد و ۵/۷۳% کفایت شخصی کم را گزارش کردند. بین خستگی هیجانی با وضعیت استخدامی (۰۱۵/۰P=) و سطح تحصیلات (۰۴۱/۰P=)، بین مسخ شخصیت با وضعیت استخدامی (۰۲۲/۰P=) و شیفت کاری (۰۲۳/۰P=) و همچنین بین احساس کفایت شخصی با سن (۰۱۰/۰P=)، سابقه کار (۰۰۲/۰P=) و شیفت کاری (۰۴۵/۰P=) ارتباط معنادار مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: میزان فرسودگی شغلی در پرستاران در حد متوسط رو به بالا قرار داشت. از دلایل آن می‌توان به بار کاری بالا، محیط کاری ناامن و خسته‌کننده و استرس زیاد اشاره نمود. با مدیریت صحیح منابع انسانی از قبیل تعیین وظایف و خط‌مشی‌ها متناسب با توان پرستاران، رویکردهای جدید جهت تشویق و ایجاد انگیزه و برگزاری کارگاه کنترل استرس، می‌توان تعهد، احساس مثبت نسبت به کار و احساس کفایت شخصی را در افراد تقویت کرد.

---

 

مقدمه :درگیری شغلی به میزان دلبستگی روانی فرد به شغل خود اطلاق می­شود و از دیدگاه ارگونومی، کارکنان با درگیری شغلی بالا به شغلشان اهمیت بیشتری داده و عملکرد مطلوب‌تری دارند. هدف مطالعه حاضر، تعیین میزان درگیری شغلی و ارتباط آن با مشخصات دموگرافیکی معلمان مقطع راهنمایی شهرستان دالاهو (کرمانشاه) بود.

مواد و روش­ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی به ‌صورت مقطعی بر روی ۲۱۱ نفر از معلمان (۱۶۱ مرد و ۵۰ زن) انجام گرفت. داده­ها با استفاده از پرسشنامه درگیری شغلی کانونگو جمع­آوری گردید. داده­ها با آزمون­های آماری اسپیرمن، تی تست مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. سطح معناداری، ۰,۰۵ در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: معلمان دارای میانگین سن ۳۲,۲۱ و سابقه کاری ۸.۴۹ سال بودند. ۲۲.۳%، ۵۴.۵% و ۲۳.۲% معلمان به ترتیب سطح درگیری شغلی کم، متوسط و بالا را داشتند. درگیری شغلی افراد متاهل بیشتر از افراد مجرد (p=۰.۰۲۷ ) و افراد بدون شغل دوم، بیشتر از افراد دارای شغل دوم (p=۰,۰۰۶ ) بود. بین سن، جنس، سابقه کار و سطح تحصیلات با میزان درگیری شغلی رابطه معناداری یافت نگردید P>=۰,۰۵

نتیجه­ گیری: به‌ طورکلی سطح درگیری شغلی معلمان کم و متوسط بود. از مهم‌ترین دلایل آن حقوق نسبتاً پایین، دو یا چندشغله بودن و نداشتن جایگاه اجتماعی بالا بود. افزایش حقوق، تسهیلات ویژه مانند وام­های کم ‌بهره و ایجاد شرایط ارتقاء سطح علمی برای معلمین شبیه به اعضای هیئت علمی می­تواند در درگیری شغلی و وابستگی روانی آن‌ها به شغل­شان مؤثر باشد.