مجله ارگونومی

مقدمه: با افزایش روزافزون مشاغلی که با رایانه سروکار دارند و رشد اختلالات اسکلتی- عضلانی در بین کاربران ایستگاه‌های پایانه‌های نمایش تصویری، اهمیت ارزیابی و شناسایی ریسک فاکتورهای ارگونومی در محیط کار فزون‌تر شده است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اختلالات اسکلتی-عضلانی در کاربران اداری پایانه‌های نمایش تصویری بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی ۷۱ نفر ( ۳۷ زن و ۳۴ مرد) شرکت‌کردند که به روش نمونه‌برداری تصادفی از کارکنان بخش اداری دانشگاه هنر اصفهان انتخاب شده‌بودند. برای ارزیابی میزان شیوع ناراحتی‌های اسکلتی- عضلانی از پرسشنامه ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی کرنل و از روش ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) برای سنجش ریسک فاکتورهای ارگونومی در ایستگاه‌های کار پایانه‌های تصویری استفاده شد.

یافته‌ها: بنابر طبقه‌بندی سطح ریسک نهایی به روش ۱۵) ۲۱% ،ROSA نفر) در سطح ریسک کم (امتیاز کمتر از ۳)، ۴۸% (۳۴ نفر) در ناحیه هشدار (امتیاز بین ۳ تا ۵) و ۳۱% (۲۲ نفر) در ناحیه ضرورت انجام مداخله ارگونومی (امتیاز بیشتر از ۵) قرار داشتند. متغیرهای جنسیت، شاخص توده بدنی، سطح تحصیلات و سابقه‌کار دارای تأثیر معنادار بر امتیاز نهایی ROSA بودند (p<۰,۰۰۱). بین ناراحتی اسکلتی- عضلانی شرکت‌کنندگان با امتیاز نهایی ROSA رابطه معنادار و مثبت وجود داشت (p<۰,۰۰۱) ، r=۰,۸۲۸)

نتیجه‌گیری: با توجه به هدفمندی این روش برای سنجش ریسک فاکتورهای کار با رایانه در محیط‌های اداری و نتایج به‌دست‌آمده می‌توان به عنوان ابزاری مفید برای شناسایی و درجه‌بندی ریسک ارگونومی در محیط‌های اداری امروزی از آن بهره برد.

مقدمه: ضعف طراحی ابزار دستی و عدم تناسب آن با کاربر یکی از اصلی‌ترین ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی-عضلانی اندام فوقانی شناخته شده است. آسیب­های ناشی از ابزارهای دستی تقریباً ۹% از کل آسیب­های ناشی از کار را شامل می­شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر قطر ابزار در میزان راحتی و حداکثر گشتاور تولید شده دست و برآورد قطر بهینه ابزار دستی بوده است.

مواد و روش ­ها: شرکت‌کنندگان شامل ۱۲ نفر (۶ مرد و ۶ زن) با میانگین سنی ۷/۲۴ و انحراف معیار ۸۴/۵ سال می‌باشد. روش پژوهش بدین صورت بوده که هریک از شرکت‌کنندگان با ۷ دسته ابزار با قطرهای متنوع به‌وسیله ابزار محقق ساخته سنجش گشتاور دست شروع به اعمال نیرو و چرخاندن دسته ابزار با تمام نیرو می‌کردند. سپس مدت زمان آزمون، حداکثر گشتاور و میزان راحتی دسته ابزار سنجیده و در نهایت آنالیز واریانس و آزمون تی صورت گرفته است.

یافته‌ها: میانگین حداکثر گشتاور ۸۸/۱ و انحراف معیار ۹۵/۰ نیوتن متر، مدت زمان رسیدن به حداکثر گشتاور ۹۶/۱۳ و انحراف معیار ۰۳/۹ ثانیه، میانگین راحتی ۲۷/۳ و انحراف معیار ۴۸/۱ در بازه ۱-۷ نمره‌ای به دست آمده است. تفاوت معنی­دار بین حداکثر گشتاور تولید شده بین دو گروه مردان و زنان مشاهده شد (۰۰۱/۰ P <). میانگین حداکثر گشتاور ۰۳۴/۳ نیوتن متر و حداکثر سطح راحتی با میانگین ۶۷/۴ در قطر چنگش ۳۸ میلی‌متر به دست آمد.

نتیجه‌گیری: قطر بهینه برای بیشینه شدن راحتی کاربر و حداکثر گشتاور دست ۳۸ میلی‌متری توصیه می­گردد.

زمینه و هدف: زمین‌های بازی نقش بسیار مهمی در توسعه جوامع کودکان و مهارت‌های فیزیکی آنها ایفا می‌کنند. اگر این فضاها براساس معیارهای ایمنی باشند می‌توانند در رشـد هرچه بیشتر و بهتر اجتماعی و فیزیکی کودکان مؤثر باشند. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت ایمنی تجهیزات زمین‌بازی کودکان در پارک مردم همدان براساس استانداردهای کمیسیون ایمنی محصولات آمریکا انجام شده است.
روش کار: این مطالعه به‌طور مقطعی در شهر همدان انجام شد. پژوهش از طریق مطالعه استانداردهای بین‌المللی موجود برای تجهیزات زمین‌بازی کودکان، با استفاده از مشاهده، عکاسی و اندازه برداری از تجهیزات اصلی زمین‌بازی شامل الاکلنگ، تاب و انواع سرسره‌ها (مستقیم، مارپیچ و ترکیبی) صورت گرفته است. در نهایت وضعیت ایمنی تجهیزات بازی براساس استاندارد کمیسیون ایمنی محصولات آمریکا بررسی شد.
یافته ­ها: از بین تجهیزات اصلی زمین‌بازی، سرسره مارپیچ با ۷۶/۱ درصد بیشترین و الاکلنگ با ۲۵ درصد کمترین میزان انطباق با استاندارد کمیسیون ایمنی محصولات آمریکا را داشتند. از بیشترین اِشکالات موجود در این زمینه می‌توان به طراحی غیراصولی وسایل بازی، نصب و جانمایی نادرست آنها در محوطه اشاره کرد.
نتیجه ­گیری: این پژوهش نشان می‌دهد‌ که با توجه به نقش غیرقابل‌انکار ایمنی تجهیزات زمین‌بازی در میزان آسیب‌های احتمالی وارد بر کودکان، باید در راستای ایمن‌کردن و انطباق هرچه بیشتر آنها با استانداردهای جهانی و کنترل مستمر وسایل موجود از نظر ایمنی کوشید.

زمینه و هدف: استفاده از ویژگی‌های آنتروپومتریکی در طراحی ارگونومیک ایستگاه‌های کاری در پیشگیری و کاهش ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی در محیط‌های اداری مفید است. هدف مطالعه حاضر تعیین ابعاد آنتروپومتری کارکنان اداره گاز استان هرمزگان به‌ منظور طراحی میز کار و صندلی برای کار با رایانه بر مبنای متغیرهای آنتروپومتری بوده است.
روش­ کار: در مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر که در سال ۱۳۹۸ انجام شد، به‌ منظور اندازه‌گیری ۳۶ متغیر آنتروپومتری، ۱۲۱ کارمند شرکت گاز استان هرمزگان به‌ صورت خوشه‌ای تصادفی انتخاب ‌شدند. پس از اندازه‌گیری با معیارهای طراحی ارگونومی مشخصات ابعادی میز کار و صندلی اداری طراحی ‌شد.
یافته‌ها: شرکت‌کنندگان پژوهش ۸۰.۲ درصد مرد و ۱۹.۸ درصد زن با میانگین سنی ۳۵.۱۱ و انحراف معیار ۶.۶ در محدوده سنی ۲۵ تا ۵۹ سال بودند. میانگین و انحراف معیار ارتفاع قد اندازه‌گیری‌شده به‌ترتیب ۱۷۰.۷ و ۸.۰۶ سانتی‌متر به دست ‌آمده است. نتایج آنتروپومتری به تفکیک جنسیت و صدک‌ها در جدول‌ها آمده و ویژگی‌های ابعادی صندلی و میز کار اداری بر مبنای داده‌های به‌دست‌آمده طراحی‌ شده است.
نتیجه گیری: جدول‌های آنتروپومتری ارائه‌شده، در مطالعات و طراحی‌های بعدی کاربرد دارد. همچنین مشخصات ابعادی تجهیزات ارائه‌شده راهنمای کاربردی برای طراحی و ساخت محیط کار اداری است.