مجله ارگونومی

مقدمه: با افزایش روزافزون مشاغلی که با رایانه سروکار دارند و رشد اختلالات اسکلتی- عضلانی در بین کاربران ایستگاه‌های پایانه‌های نمایش تصویری، اهمیت ارزیابی و شناسایی ریسک فاکتورهای ارگونومی در محیط کار فزون‌تر شده است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اختلالات اسکلتی-عضلانی در کاربران اداری پایانه‌های نمایش تصویری بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی ۷۱ نفر ( ۳۷ زن و ۳۴ مرد) شرکت‌کردند که به روش نمونه‌برداری تصادفی از کارکنان بخش اداری دانشگاه هنر اصفهان انتخاب شده‌بودند. برای ارزیابی میزان شیوع ناراحتی‌های اسکلتی- عضلانی از پرسشنامه ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی کرنل و از روش ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) برای سنجش ریسک فاکتورهای ارگونومی در ایستگاه‌های کار پایانه‌های تصویری استفاده شد.

یافته‌ها: بنابر طبقه‌بندی سطح ریسک نهایی به روش ۱۵) ۲۱% ،ROSA نفر) در سطح ریسک کم (امتیاز کمتر از ۳)، ۴۸% (۳۴ نفر) در ناحیه هشدار (امتیاز بین ۳ تا ۵) و ۳۱% (۲۲ نفر) در ناحیه ضرورت انجام مداخله ارگونومی (امتیاز بیشتر از ۵) قرار داشتند. متغیرهای جنسیت، شاخص توده بدنی، سطح تحصیلات و سابقه‌کار دارای تأثیر معنادار بر امتیاز نهایی ROSA بودند (p<۰,۰۰۱). بین ناراحتی اسکلتی- عضلانی شرکت‌کنندگان با امتیاز نهایی ROSA رابطه معنادار و مثبت وجود داشت (p<۰,۰۰۱) ، r=۰,۸۲۸)

نتیجه‌گیری: با توجه به هدفمندی این روش برای سنجش ریسک فاکتورهای کار با رایانه در محیط‌های اداری و نتایج به‌دست‌آمده می‌توان به عنوان ابزاری مفید برای شناسایی و درجه‌بندی ریسک ارگونومی در محیط‌های اداری امروزی از آن بهره برد.

مقدمه: شغل راهبری قطار درون شهری در طبقه مشاغل نوظهور و پیچده به شمار می‌آید. به دلیل وجود مطالعات اندک در این زمینه، عوامل مؤثر بر بار کار راهبران به خوبی مشخص نشده‌اند. در این مطالعه، عوامل مؤثر بر بار کار راهبران واکاوی می‌شود و راهکارهای کنترلی ارائه می‌گردد.

روش کار: در این مطالعه کیفی، داده‌ها با بررسی اسنادی، مصاحبه انفرادی و گروهی و بحث گروهی متمرکز گردآوری شدند. از ابزارهای تهیه شده توسط موسسه ارگونومی شغلی و موسسه طراحی ارگونومی به منظور گردآوری داده‌های میدانی استفاده شد. تحلیل محتوای مستقیم به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها به کار رفت.

یافته‌ها: در مجموع تعداد ۶۵ مضمون به عنوان عوامل مؤثر بر بار کار راهبران انتزاع گردید. مضمون‌های استخراج شده در قالب نمودار استخوان ماهی در ۸ طبقه دسته بندی و ترسیم شدند که عوامل مدیریت، نظارت و جو سازمانی؛ زیرساخت‌ها؛ طراحی شغل؛ سیر؛ و محیط به عنوان فاکتورهای دور و فشار زمانی، تبادل اطلاعات و ویژگی‌های فردی به عنوان فاکتورهای نزدیک تعیین شدند.

نتیجه گیری: برخی از فاکتورهای دور جزء ماهیت سیستم حمل و نقل شهری هستند که تنها راهکار پیشنهادی تعدیل از طریق برنامه‌های جبرانی است و برخی دیگر با برنامه ریزی طولانی مدت و اجرای مداخلات مؤثر قابل حل هستند. به هر حال در کوتاه مدت با تمرکز بر فاکتورهای نزدیک و در طولانی مدت با تمرکز بر فاکتورهای دور مدل استخوان ماهی استخراج شده در این مطالعه، می‌توان بار کار راهبران را تعدیل کرد.