مجله ارگونومی

---

مقدمه: خستگی ذهنی یکی از علل اصلی حوادث جاده­ای است. بیش از ۳۰ درصد حوادث به علت خواب­آلودگی و خستگی راننده اتفاق می­افتد، لذا شناسایی ابزارها و روش­هایی به منظور تشخیص زود هنگام خستگی و خواب ­آلودگی از اهمیت بسیاری در پیشگیری از حوادث برخورداراست. در این میان استفاده از روش­های بیولوژیکی مانند EEG می­تواند از معتبرترین روش­ها باشد.

مواد و روش­ها: مطالعه حاضر به روش توصیفی-تحلیلی در روی ۱۹ نفر از رانندگان سواری مرد انجام­گردید. به منظور القای بیشتر خستگی از رانندگان خواسته­شد که حداقل ۱۸ ساعت قبل از آزمایش نخوابند و ۱۲ ساعت پیش از آن از خوردن نوشیدنی­های کافیین­دار و مواد محرک خودداری نمایند. وضعیت خواب رانندگان از طریق فرم یادداشت خواب از یک هفته قبل کنترل می­شد. رانندگان می­بایست یک جاده ۱۱۰ کیلومتری را با سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت با حفظ مسیر حرکت طی­کنند. میزان خستگی ذهنی در هر ۱۰ دقیقه با مقیاس خواب­آلودگی کرولینسکا ثبت می­شد. همچنین ارزشیابی ویدیویی از چهره راننده از لحاظ خستگی در هر ۱۰ دقیقه توسط دو نفر از پژوهشگران آموزش­دیده انجام می­شد. در طول رانندگی روی شبیه­ساز، امواج مغزی با ۱۶ کانال ثبت می­شد. پس از فیلترکردن و حذف سیگنال­های مزاحم، توان نسبی و مطلق آلفا در کانال­های مختلف محاسبه گردید. سپس از  آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون تی زوجی برای آزمون همبستگی و مقایسه میانگین­ها در ۱۰ دقیقه ابتدایی و انتهایی رانندگی استفاده شد.

یافته ­ها: این مطالعه نشان­داد که بین میزان خودارزیابی خستگی در ۱۰ دقیقه ابتدایی و انتهایی مسیر اختلاف معنادار وجود داشت(۰۰۱/۰>P). این امر در مورد ارزشیابی ویدیویی نیز صدق می­کرد. میانگین توان مطلق آلفا در ۱۰ دقیقه انتهایی نسبت به ۱۰ دقیقه ابتدایی مسیر افزایش معنادار داشت(۰۰۱/۰>P) ، در حالی­که توان نسبی آلفا در ۱۰ دقیقه انتهایی نسبت به ۱۰ دقیقه ابتدایی مسیر تفاوتی نداشت.

نتیجه­ گیری: خستگی ذهنی راننده یکی از مشکلات بسیار مهم رانندگان از دیدگاه ایمنی جاده به حساب می­آید. این مطالعه حاکی­است که امواج مغزی و بویژه توان مطلق آلفا می­تواند شاخص خوبی برای پیش­بینی زودهنگام خستگی ذهنی راننده باشد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: سلامت روانی عامل مهمی در افزایش بهره­وری نیروی کار به حساب می آید و یکی از عوامل موثر بر حداکثر ظرفیت هوازی افراد می باشد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین سلامت روانی و حداکثر ظرفیت هوازی و همچنین تعیین عوامل موثر بر سلامت عمومی در کارگران مرد بخش صنعت شهر شیراز، صورت پذیرفت.

مواد و روش­ها: در این مطالعه ی مقطعی، ۵۰۰ نفر از کارگران مرد کارخانجات مختلف شهر شیراز که از سلامتی نسبی برخوردار بودند، بصورت اختیاری شرکت نمودند (گستره ی سن۲۰ تا ۵۹ سال). ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی ویژگی های دموگرافیک (شامل ویژگی های دموگرافیک و شغلی، آنترپومتریک (قد، وزن و شاخص توده بدنی) و فیزیولوژیک (حداکثر ظرفیت هوازی)) و پرسشنامه ی سلامت عمومی (GHQ-۲۸) می باشند. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرمافزارSPSS V,۱۶ و با استفاده از آزمون های T-test  و Pearson Correlation انجام گرفت.

یافته­ ها: میانگین (انحراف استاندارد) نمره ی سلامت عمومی کل در افراد مورد مطالعه برابر با ۱۷ (۹۹/۹) و میانگین (انحراف استاندارد) حداکثر ظرفیت هوازی برابر با ۹۵/۳۵ (۳۹/۷) میلی لیتر بر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه بدست آمد. نتایج نشان دادند که از بین زیر مقیاس های سلامت عمومی تنها زیر مقیاس "اضطراب و اختلال خواب" و همچنین نمره ی سلامت عمومی کل با حداکثر ظرفیت هوازی ارتباط داشتند. افزون بر آن نتایج نشان دادند بین سابقه کار، شاخص توده بدنی، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات و نوع نظام کار (نوبت کار و روز کار) و سلامت عمومی افراد مورد مطالعه ارتباط وجود دارد.

نتیجه­ گیری: بین سلامت روانی و حداکثر ظرفیت هوازی کارگران مورد مطالعه ارتباط وجود دارد. همچنین، از عواملی همچون سابقه کار، شاخص توده بدنی، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات و نوع نظام کار می توان به عنوان عوامل موثر بر سلامت عمومی افراد نام برد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: یکی از عمـده تــرین مشـکلات در بیمارستـان که منجـر به شیـوع بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان آن می شود مربـوط به فعالیتـهای حمـل و جابــجایی بیـماران است. این تحقیق به منظور کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از مداخله آموزشی ارگونومیکی در کارکنان بیمارستان علیمرادیان نهاوند انجام گرفت.

مواد و روش­ها: این تحقیق در چهار بخش بیمارستان ۱۶۰ تخت خوابـی علیمـرادیـان نهـاونـد انجـام گرفت. روش گردآوری اطلاعات، پرسشنامه نوردیک و آنالیز با نرم افزار SPSS بود. این پرسشنامه برای ۴۶ نفر از کارکنان چهار بخش که بیشترین شکایـت را از ناراحتی های اسکلتی-عضلانی داشتند قبل و بعد از مداخله آموزشی تکمیـل شد. کلاس های آموزشی در زمینه پیشگیری از اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار، روش های صحیح حمل بیمار و نرمش هایی برای پیشگیری از کمردرد برای گروه هدف برگزار گردید.

یافته­ ها: از اهم نتایج می توان به بالا بودن شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان به خصوص اختلالات کمر، شانه، مچ و غیره اشاره کرد که کمر درد بیشترین شیوع را در بین کارکنان داشت. مداخله آموزشی به تنهایی تاثیری چندانی در کاهش اختلالات اسکلتی- عضلانی کارکنان بیمارستان نداشت(۰۵/۰>p).

نتیجه­ گیری: در حال حاضر در بخش بهداشـت و درمان با توجـه به افزایــش سطـح کاربـردهای بهداشتـی و درمانی نیاز به مداخله ارگونومیـکی در طراحی محیط، ابزار و تجهیزات همزمان با مداخله آموزشی وجود دارد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: استرس شغلی بر قصد تغییر شغل افراد در سازمان تأثیر دارد. اطلاعات ناچیزی در مورد ابعاد استرس شغلی و ارتباط آن با قصد تغییر شغل در پرستاران ایرانی در دسترس است. این پژوهش با هدف بررسی ابعاد استرس شغلی و ارتباط آن با قصد تغییر شغل در پرستاران انجام شده است.

مواد و روش­ها: در این مطالعه مقطعی، ۳۸۵ نفر از پرستاران بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز که به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند، شرکت نمودند. نسخه‎ فارسی پرسشنامه محتوای شغلی و پرسشنامه دموگرافیک برای جمع‎ آوری داده ‎ها استفاده شد. برای تحلیل داده ‏ها از آمار توصیفی و آزمون Mann-Whitney U توسط نرم ‏افزار SPSS نسخه ۵/۱۱ استفاده شد.

یافته­ ها: میانگین (انحراف استاندارد) ابعاد آزادی تصمیم گیری (۵۰/۶) ۱۵/۵۸، نیازهای روانشناختی (۱۴/۵) ۱۹/۳۸، حمایت اجتماعی (۶۷/۳) ۶۷/۲۲، نیازهای فیزیکی (۵۸/۲) ۰۳/۱۶ و عدم امنیت شغلی (۸۵/۳) ۷۴/۷ بدست آمد. ابعاد آزادی تصمیم گیری و حمایت اجتماعی در پرستاران مورد مطالعه در سطح پایین و ابعاد نیازهای روانشناختی، نیازهای فیزیکی و عدم امنیت شغلی پرستاران مورد مطالعه در سطح بالا قرار داشتند. براساس نتایج بدست آمده، ۴/۵۶ درصد افراد مورد مطالعه قصد تغییر شغل خود را داشتند. میانگین امتیاز تمامی ابعاد استرس شغلی با قصد تغییر شغل دارای ارتباط آماری معناداری بودند.

نتیجه ­گیری: در اغلب پرستاران سطح استرس شغلی بالا بدست آمد و اکثر آنها قصد تغییر شغل داشتند. هرگونه برنامه مداخله ‏ای جهت به حداقل رساندن قصد تغییر شغل در پرستاران مورد مطالعه میبایست بر کاهش عدم امنیت شغلی و نیازهای فیزیکی شغل و نیز افزایش آزادی تصمیم گیری و حمایت اجتماعی متمرکز شود.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: در حالی که تلاش های زیادی برای تعیین کیفیت زندگی پرسنل های بیمارستانی انجام شده است؛ اما مطالعات محدودی در جهت شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت زندگی این کارکنان صورت گرفته است. هدف از مطالعه حاضر بررسی و تاثیر بارکاری و ارتباط آن با کیفیت زندگی پرسنل بیمارستان می باشد.

مواد و روش­ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی ۲۰۰ نفر از پرسنل دو بیمارستان بزرگ دانشگاه علوم پزشکی تهران(بیمارستان های امام خمینی و شریعتی) به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات ۳ پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه کیفیت زندگی(۳۶-SF) و پرسشنامه بار کاری NASA-TLX بودند .برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از SPSS نسخه ۱۸ و از آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد.

یافته­ ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین نمره کل کیفیت زندگی و نمره کل بار کاری افراد به ترتیب ۱۸±۵۰ و ۹/۱۳±۷/۶۹ می باشد. نتایج مطالعه نشان داد که در تمام ابعاد کیفیت زندگی و همچنین میانگین نمرات پرستاران با دو گروه دیگر اختلاف معناداری داشته و از دو گروه دیگر (پرسنل آزمایشگاه و کارکنان اتاق عمل) کمتر بوده است(P<۰,۰۱). همچنین بار کاری نیز در پرستاران نسبت به دو گروه دیگر بالاتر می باشد. نتایج مطالعه نشان می دهد که رابطه معنی دار و معکوس میان بار کاری و کیفیت زندگی وجود دارد(P=۰,۰۰۴,r= -.۳۰۶).

نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه حاضر به نقش و تاثیر مدیریت و سرپرستان جهت انجام مداخلات مؤثر در جهت بهبود کیفیت زندگی و بار کاری تاکید می کند. بنابراین انجام مطالعات بیشتر در آینده در جهت شناسایی دیگر فاکتورهای تاثیر گذار بر کیفیت زندگی و بار کاری پیشنهاد می گردد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

مقدمه: عدم توجه به معیارها و استانداردهای ارگونومی در طراحی اسلایدهای پاورپوینت سبب خستگی چشم ها، کاهش توجه به محتوا و در نهایت کاهش کیفیت آموزش می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی رایج ترین قلم ها و اندازه قلم های مورد استفاده دانشجویان در ساخت اسلایدهای پاورپوینت و بررسی ادراک ذهنی دانشجویان از سه ویژگی خوانایی، رسمیت و جذابیت این قلم ها به انجام رسید.

مواد و روش­ها: در این مطالعه در ابتدا پنج قلم پر کاربرد در ساخت اسلایدهای پاورپوینت در نمونه ای ۸۴ نفری از دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی شناسایی شد و ۱۰ اسلاید بر اساس این قلم های پر کاربرد، در دو اندازه قلم متفاوت (۲۴ و ۲۸) طراحی گردید. ویژگی خوانایی، رسمیت و جذابیت قلم های مورد استفاده در هر اسلاید در نمونه ای ۴۰ نفری از دانشجویان و با استفاده از مقیاس هفت گزینه ای لیکرتی مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته ­ها: آزمون آنالیز واریانس یک طرف نشان داد که تفاوت معنی داری میان ادراک ذهنی دانشجویان از میزان خوانایی، رسمیت و جذابیت قلم های مورد استفاده در اسلاید ها وجود دارد. از نظر خوانایی و جذابیت اسلاید ۱۰ (B Titr ۲۸) بالاترین رتبه و اسلاید ۴ (Lotus ۲۴) پایین ترین رتبه را از نظر شرکت کنندگان در مطالعه کسب کردند. همچنین از نظر شاخص رسمیت (B Nazanin ۲۴) بالاترین رتبه و (Lotus ۲۴) پایین ترین رتبه را از نظر شرکت کنندگان به دست آورد.

نتیجه ­گیری: ویژگی های آناتومیک قلم های نازنین، تیتر و لوتوس و تاثیر آنها بر خوانایی، جذابیت و رسمیت ادراک شده توسط دانشجویان مورد بحث قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که نوع قلم انتخاب شده در طراحی اسلاید پاورپوینت بر سه ویژگی ادراکی بینندگان شامل خوانایی، جذابیت و رسمیت تاثیرگذار است. بنابراین، عدم توجه به معیارهای ارگونومی در انتخاب قلم، اسلاید می تواند بر کیفیت آموزش از طریق پاورپوینت تاثیرگذار باشد. مطالعات گسترده تر برای بررسی گستره بزرگتری از قلم های فارسی در گروه های بزرگتر توصیه شده است.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE FA

---

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer۴

مقدمه: خستگی ذهنی عبارت است از خسته شدن جسم یا روح که می‌تواند بر اثر استرس، کار زیاد، مصرف زیاد دارو و یا بیماری جسمی یا روحی ایجاد شود. خستگی از عوامل کاهنده بهره‌وری و نیز بروز حوادث است. بنابراین، اندازه‌گیری آن اهمیت دارد. این مطالعه با هدف تعیین میزان همخوانی اندازه‌گیری خستگی ذهنی بر اساس نتایج مقیاس خوداظهاری VAS و دستگاه فلیکرفیوژن انجام گرفته است.

مواد و روش­ها:  یک مطالعه مقطعی روی ۳۰ نفر از دانشجویان انجام شد. پس از آنکه شرکت‌کنندگان وظایف فکری را (حل تمرینات ریاضی و پاسخ‌دهی به پرسشنامه MMPI انجام دادند، خستگی ذهنی آنها با استفاده از مقیاس خوداظهاری VAS و دستگاه فلیکرفیوژن اندازه‌گیری و نتایج آن به‌وسیله آزمون تی‌زوجی و ضریب همبستگی اسپیرمن (سطح معنی داری کمتر از۰۵/۰) در نرم افزار SPSS V۱۱,۵  آنالیز شد.

یافته­ ها: نتایج اندازه‌گیری با هر دو روش مقیاس خوداظهاری VAS و دستگاه فلیکرفیوژن نشان داد، خستگی ذهنی پس از انجام هر یک از وظایف فکری نام‌برده افزایش معنی‌دار می‌یابد. اما نتایج دو روش با یکدیگر همخوانی ندارند.

نتیجه ­گیری: با توجه به اینکه مقیاس خوداظهاری VAS یک روش ذهنی (سابجکتیو) است، به‌نظر می‌رسد عدم‌همخوانی دو روش، بیشتر مربوط به ناکارآمدی این مقیاس باشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود بررسی مجدد با روش‌های دقیق‌تر مانند الکتروآنسفالوگرام صورت گیرد.

---

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer۴

مقدمه: آسیب‏های اسکلتی- عضلانی یکی از عوامل شایع آسیب‏های شغلی و ناتوانی در کشورهای صنعتی و در حال توسعه می‏باشد. روش RULA یکی از بهترین روش‏های ارزیابی پوسچر برای ارزیابی اندام‏های فوقانی است. هدف مطالعه حاضر بررسی پوسچرهای کاری به روش RULA و انجام مداخلات ارگونومیکی در واحد کنترل کیفیت یک شرکت تولیدی شیشه بود.

مواد و روش­ها: این مطالعه از نوع مداخله‏ای می‏باشد که در ایستگاه‏های کاری آینه کنترل یک شرکت تولیدی شیشه انجام گرفت؛ به منظور ارزیابی پوسچر کارگران قبل و بعد از مداخله، از روش RULA استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده‏ها، اقدامات اصلاحی مهندسی پیشنهاد و در تمام ایستگاه‏ها اجرا گردید.

یافته­ ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ۴۰% شاغلین دارای امتیاز نهایی ۶، ۴۰% دارای امتیاز نهایی ۷ و ۲۰% دارای امتیاز نهایی ۵ می‏باشند. بنابراین ۶۰% ایستگاه‏های دارای سطح اقدام اصلاحی ۳ (به معنی مطالعه فزون‏تر و مداخله ارگونومیک در آینده‎ای نزدیک) و ۴۰% دارای سطح اقدام اصلاحی ۴ (به معنی مطالعه فزون‏تر و مداخله ارگونومیکی فوری) بودند. پس از مداخله ۲۰% ایستگاههای کاری دارای سطح اقدام اصلاحی ۳ و ۸۰% دارای سطح اقدام اصلاحی ۲ بودند.

نتیجه ­گیری: به منظور پیشگیری از اختلالات اسکلتی- عضلانی و افزایش بازده کاری و ارتقاء سلامت نیروی کار، با تعامل مثبت تیم تحقیق و همکاری شایان توجه مدیریت شرکت، مداخله مهندسی در کلیه ایستگاه‏های مورد مطالعه، طراحی و اجرا شد و سطح ریسک بطور اثربخشی کاهش یافت.

---

مقدمه: با توجه به پیچیدگی و رقابت روز افزون در سازمان ها و بازار کار، توجه به نیروی انسانی و به دنبال آن کیفیت زندگی کاری اهمیت روزافزونی یافته است. این مطالعه با هدف بررسی کیفیت زندگی کاری و تعیین عوامل موثر بر آن در کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، صورت پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه ی مقطعی، ۲۱۸ نفر از کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با گستره ی سنی ۲۳ تا ۵۴ سال داوطلبانه شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود که از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول ویژگی های دموگرافیک و شغلی و بخش دوم سوالات مربوط به کیفیت زندگی کاری را در بر می گرفت. داده ها با استفاده از آزمون های آماری Pearson Correlation، Kruskal-Wallis و Mann-Whitney U و به وسیله نرم افزار SPSS (V,۱۶) مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج: میانگین و انحراف استاندارد نمره ی کیفیت زندگی کاری ۶۱/۱۶±۵۱/۱۲۷ محاسبه شد. آزمون های آماری نشان دادند که بین جنسیت و درآمد افراد مورد مطالعه با نمره کیفیت زندگی کاری ارتباط معناداری وجود دارد (۰۵/۰>p)، به گونه ای که کیفیت زندگی کاری در زنان و افراد پردرآمد بیش از مردان و افراد کم درآمد می باشد. از طرفی نتایج نشان دادند بین سن، سابقه کار، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان، میزان تحصیلات، نوع استخدام و محل خدمت افراد مورد مطالعه با نمره کیفیت زندگی کاری ارتباط معناداری وجود ندارد. بحث: متغیرهایی همچون جنسیت و سطح درآمد افراد از جمله عوامل موثر بر کیفیت زندگی کاری در جامعه ی مورد مطالعه است.

---

مقدمه: استفاده کاربران از نمایشگرهای تصویری به ویژه رایانه می‌تواند عوارض بهداشتی را ایجاد نماید که بر عملکرد ذهنی و فیزیکی افراد تاثیرات منفی داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط شرایط ارگونومیکی کار با نمایشگرهای تصویری با میزان احساس خستگی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان کاربران دائمی صورت گرفت. روش بررسی:در این مطالعه توصیفی تحلیلی ۷۰ نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی همدان بصورت تصادفی انتخاب گردیدند. پرسشنامه استانداردی با ضریب پایایی ۸/۰ جهت تعیین میزان احساس خستگی کاربران بین دانشجویان توزیع و تکمیل گردید. پرسشنامه حاوی۳۰ سوال که پوشش دهنده سه معیار شامل خواب آلودگی یا گیجی، ناتوانی در تمرکز و ناراحتی جسمی بود. اطلاعات شرایط محیطی و ارگونومیکی کار نیز تعیین مقدار و ثبت گردید. علاوه بر این اندازه‌گیری شدت میدان الکتریکی و مغناطیسی در محدوده فرکانس خیلی پایین با استفاده از دستگاه مدل HI-۳۶۰۳ شرکت HOLADAY، مطابق با روش استاندارد IEEE std ۱۱۴۰-۱۹۹۴ صورت گرفت. داده‌های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد در بین دانشجویان میانگین نمره شاخص گیجی ۵/۶±۸/۱۷، شاخص ناتوانی در تمرکز ۴/۴±۷/۱۸، شاخص ناراحتی جسمی ۹/۶±۹/۱۱ و در نهایت شاخص کل خستگی ۷/۱۵±۵/۴۸ بود. بین مدت زمان پیوسته کار با رایانه و میزان خستگی ارتباط معناداری وجود دارد(۰۵/۰<‌P). بین مدت زمان کار روزانه با رایانه و میزان خستگی ارتباط معناداری یافت نگردید(۰۵/۰>‌P). بین نوع نمایشگر مورد استفاده و میزان خستگی ارتباط معناداری یافت شد(۰۵/۰<‌P). علاوه براین ارتباط معناداری بین شرایط محیطی مکان کار با رایانه و میزان خستگی کاربران وجود نداشت (۰۵/۰>‌P) البته نتایج نشان دهنده روند افزایشی نمره خستگی در شرایط محیطی و وضعیت‌های نامناسب ارگونومیک کار با رایانه بود. علاوه بر این اختلاف شدت میدان‌های الکترومغناطیسی با توجه به نوع نمایشگر معنادار بود (۰۵/۰<‌P). نتیجه‌گیری: معیار ناتوانی در تمرکز بیشترین نمره خستگی را به خود اختصاص داده است که می‌تواند بر عملکرد آموزشی دانشجویان تاثیر منفی گذارد. رعایت اصول ارگونومیک کار با رایانه به ویژه کاهش مدت زمان پیوسته کار با رایانه و استفاده از نمایشگر‌های با تکنولوژی روز و همچنین بهینه نمودن شرایط روشنایی و آکوستیکی محیط می‌تواند خستگی دانشجویان را بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد.

---

زمینه و هدف: عملیات ساختمانی با توجه به گستردگی و تنوع فعالیت ها و خطرات، در صدر فعالیت های حادثه آفرین قرار دارند. با توجه به نقش سرپرستان در ایمنی و پیشگیری از حوادث در کارگاههای ساختمانی، این مطالعه با هدف بررسی درک ریسک، نگرش و عملکرد ایمنی در سرپرستان کارگاههای ساختمانی شهر شیراز انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه مقطعی توصیفی بر روی ۲۰۰ نفر از سرپرستان کارگاه های ساختمانی که حاضر به همکاری شدند انجام گرفت. ابزار مورد استفاده برای بررسی پرسشنامه ای ساختار یافته ای متشکل از سوالاتی در زمینه های اطلاعات کلی، درک ریسک، نگرش ایمنی و عملکرد ایمنی بود که به روش خود گزارش دهی تکمیل گردید. یافته ها: همه سرپرستان مورد بررسی از درک ریسک متوسط و بالا (به ترتیب ۵/۳۵ و ۵/۶۴ درصد)، نگرش ایمنی متوسط و بالا (به ترتیب ۶/۷۸ و ۴/۲۱ درصد) و عملکرد ایمنی متوسط و بالا (۴/۴۱ و ۶/۵۸درصد) برخوردار بودند. از بین متغیرهای مورد بررسی، اندازه کارگاه ساختمانی تاثیر مثبت و معنی داری بر عملکرد ایمنی سرپرستان داشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بین درک ریسک و نگرش با عملکرد ایمنی سرپرستان کارگاههای ساختمانی ارتباط معنی داری وجود دارد به نحوی که با افزایش نگرش ایمنی در سرپرستان کارگاههای ساختمانی عملکرد ایمنی آنها نیز افزایش یافته بود.

---

مقدمه: استفاده از نوردرمانی در درمان بیماری­های روانی از قبیل افسردگی فصلی و اختلالات ریتم سیرکادین بسیار رایج است. نوردرمانی با استفاده از نور طبیعی یا مصنوعی انجام می­گیرد که می­تواند نقش پیشگیرانه در ایجاد اختلالات مذکور داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثر نور روز بر بهبود عوامل ذهنی سلامت سالمندان انجام شده است.

 

مواد و روش­ها: در این مطالعه مداخله­ای، ۱۹ نفر (۷مرد و ۱۲زن) از واجدین شرایط ورود به مطالعه ساکن در مراکز نگهداری سالمندان همدان انتخاب شدند. از شرکت‎کنندگان خواسته شد، روزانه دو ساعت از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۰:۰۰ صبح و ساعت ۴:۰۰ تا ۵:۰۰ عصر به مدت یکماه در معرض نور خورشید قرار گیرند. میزان سلامت عمومی و خواب آلودگی سالمندان قبل و بعد از مداخله با پرسشنامه سلامت عمومی GHQ و مقیاس خواب آلودگی کرولینسکا (KSS) ارزیابی شد.

 

یافته ­ها: میانگین نمره سلامت عمومی پس از مداخله از ۳۱/۳۶ به ۸۹/۲۹ کاهش یافت (۰۰۳/۰= P). نتایج حاکی از افزایش سطح خواب آلودگی از ساعت ۳:۰۰ تا ۷:۰۰ بامداد و کاهش آن در طول روز بویژه از ساعت ۱۳:۰۰ تا ۲۰:۰۰ بود (۰۰۱/۰= P).

 

نتیجه ­گیری: نوردرمانی می­تواند باعث تنظیم ریتم بیولوژیک و چرخه خواب - بیداری و در نهایت اصلاح وضعیت سلامت روانی سالمندان شود. پیشنهاد می­شود سالمندان به صورت برنامه­ریزی شده صبح و عصر در معرض نور خورشید قرار گیرند. این روش می­تواند به عنوان یک روش کمکی در پیشگیری و درمان اختلالات خلقی و خواب در سالمندان به کار رود.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: اختلالات اسکلتی عضلانی (MSDs) علت اصلی آسیب ها و ناتوانایی های مرتبط با کار در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه صنعتی هستند. مطالعاتی محدودی وجود دادند که به طور همزمان اثر تعاملی بین ویژگی‌های فردی، شغلی و محیط کار را بر MSDs بررسی کرده باشند. مواد و روش ها: در این مطالعه داده های گردآوری شده از پرسشنامه نوردیک و QEC به منظور بررسی رابطه میان میزان شیوع و شدت MSDs با ویژگی های فردی، کاری و محیط کار با استفاده از یک مدل رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: بیش از نیمی از شرکت کنندگان (۶/۶۱ درصد) اظهار داشتند که در شش ماه گذشته از شکل خاصی از ناراحتی‌های ناشی از MSDs رنج برده‌اند. نتایج نشان داد ریسک فاکتورهایی نظیر استرس در کار، نحوه خوابیدن، کم تحرکی و پوسچر نقش مهمی در شیوع و شدت MSDs داشته اند. بحث: با توجه به یافته های مطالعه، تأثیر یک ریسک فاکتور همواره در تعامل با سایر ریسک فاکتورها بوده و توسط مداخله-گرهای مختلفی تعدیل می‌گردد. برنامه‌های مداخله ای ارگونومی مشارکتی، مداخله ایستگاه کار، مداخله ارگو استرس و مداخله سبک زندگی به منظور کاهش شیوع و شدت MSDs پیشنهاد می شود.

---

مقدمه: سه روش OCRA Index، Strain Indexو ACGIH HALبرای ارزیابی ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی اندام فوقانی پیشنهاد شده‌اند، بررسی همبستگی و سازگاری این سه روش در محیط‌های کار موضوعی حائز اهمیت است. به همین جهت هدف از این مطالعه تعیین میزان همبستگی نتایج روش‌های فوق‌الذکر می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تعداد ۱۵۰ وظیفه شغلی از وظایف کارگران چهار صنعت بررسی قرار گرفته‌اند. برای هر وظیفه ‌به مدت یک چرخه‌ی کامل کاری ویدئویی تهیه شده و طبق دستورالعمل هر روش مورد ارزیابی قرار گرفت. سطح ریسک مواجهه با اختلالات اسکلتی عضلانی با آزمون‌های همبستگی و ضریب توافق کاپا در نرم افزار SPSS ۱۶ و R مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میزان همبستگی نتایج ارزیابی ریسک دست راست و چپ با روش‌های OCRA و SI بترتیب همبستگی قابل قبول (۷۵۱/۰) و (۷۲۶/۰) را نشان می‌دهد. همچنین نتایج ضریب توافق بین روش‌های OCRA و HAL برای دست راست و چپ بترتیب (۵۲۶/۰) و (۵۹۵/۰) بدست آمد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که هیچ دو روشی با هم توافق کامل ندارند، از دلایل این امر می‌توان به تفاوت در تعداد و نوع متغیرها و میزان تأثیر آنها در امتیاز نهایی روش‌های مورد مطالعه اشاره کرد.

---

مقدمه: آلودگی صدا در حین فعالیت آموزشی باعث ایجاد خستگی ذهنی، اختلال در تمرکز و افت یادگیری می‌گردد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی آلودگی صدا و سطح آسایش صوتی در کلاس‎های معمول درس و ارائه روش‌های اصلاحی جهت بهبود شرایط آسایش آکوستیکی می‎باشد. مواد و روش‌ها: طی این مطالعه مقطعی، سطح آسایش صوتی در ۲۰ کلاس‎ درس در ۷ دانشکده دانشگاه علوم پزشکی همدان با استفاده از پرسشنامه ای با ضریب پایایی۷۷/۰ که بین ۴۱۳ نفر از دانشجویان تکمیل گردید، تعیین شد. اندازه‎گیری تراز صدا در کلاس های درس با استفاده از صدا سنج مدل TES - ۱۳۵۸ مطابق با روش ANSI S۱۲,۶ صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد تراز صدای زمینه dB(A) ۳±۹۷/۴۶ ، و تراز صدا در خارج کلاس‎ها dB(A) ۸/۴ ±۱۶/۵۷ بود. میزان تراز صدای زمینه در کلاس‌ها بالاتر از حد توصیه شده dB(A) ۴۵ قرار داشت(۰۱/۰ P<). فعالیت‎های ساختمانی مهم‌ترین منبع ایجاد صدا و اختلال در تمرکز مهم‌ترین عارضه ناشی از صدا تعیین گردید. نسبت سیگنال به صدا در داخل کلاس‎هاdB(A) ۵۴/۳ ±۱۴/۱۳ بود که در مقایسه با حد توصیه شده dB(A) ۱۵ نامطلوب بود(۰۱/۰ P<). اختلاف میزان قابلیت فهم گفتار دانشجویان نیز در سطوح مختلف نسبت سیگنال به صدا معنی دار بود (۰۵/۰ P<). نتیجه‌گیری: نتایج تایید نمود که کلاس‌های درس از شرایط آکوستیکی مناسبی برخوردار نیستند. تراز صدای زمینه در داخل کلاس‌ها نیز عمدتا تحت تاثیر صدای خارج از کلاس قرار دارد. با توجه به اثبات اثرات صدا بر کاهش تمرکز دانشجویان اقداماتی جهت بهبود شرایط آکوستیکی کلاس‌ها ضروری به نظر می‌رسد.

---

زمینه و هدف: کارگران معادن سنگ و صنایع سنگبری‌، وظایفی از جمله حمل و جابجایی بارهای سنگین را به صورت مکرر و طولانی مدت انجام می‌دهند و در معرض ریسک بالایی از اختلالات ترومای تجمعی می‌باشند. هدف مطالعه حاضر تعیین‌ میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و ریسک پوسچرهای کاری در بین کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ می‌باشد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی در سال ۱۳۹۲ بر روی ۶۳ نفر از کارگران سنگبری و ۴۶ نفر از کارگران معادن سنگ کرمانشاه انجام پذیرفت. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه استاندارد نوردیک، چارت نقشه بدن و روش ارزیابی ریسک REBA جمع‌آوری گردید. آزمون‌‌های Independent t-test و Mann-Whitney برای مقایسه‌ها و آزمون‌های Pearson و Spearman برای سنجش همبستگی به کار برده شد. سطح معنا‌داری آزمون‌ها ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. یافته‌ها: بیشترین میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در هر دو گروه کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ مربوط به ناحیه کمر و به ترتیب ۵۴% و ۳۹% بود. امتیاز نهایی REBA در کارگران سنگبری‌ها و معادن سنگ به ترتیب برابر ۴۵/۱±۰۶/۹ و ۱۸/۱±۶/۴ بود. در کارگران سنگبری‌ها بین سن، سابقه کار و BMI با اختلالات اسکلتی-عضلانی و در کارگران معادن بین سن، سابقه کار با این اختلالات ارتباط معناداری یافت شد (۰۵/۰P<). نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که سطح ریسک REBA و شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اندام‌های بدن کارگران سنگبری‌ها در نواحی شانه، مچ دست، دست، کمر، ران، زانو، ساق و مچ پا بیشتر از کارگران معادن سنگ بود.

---

مقدمه: هدف از مطالعه حاضر بررسی ابعاد کیفیت زندگی کاری و ارتباط آن با سطح رضایت شغلی کارکنان شاغل در یک صنعت خودروسازی بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی ۱۵۰ نفر از کارگران شاغل در یکی از صنایع خودروسازی شهر تهران به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات ۳ پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون‌های آنالیز واریانس، تی، همبستگی و آنالیز رگرسیون استفاده شد.

یافته‌ها: تقریباً ۶% افراد بار کاری خود را کاملا سبک، ۱۱,۳% افراد بار کاری خود را متوسط،۶۰.۷% افراد سنگین و ۲۲% بسیار سنگین عنوان نمودند. متوسط رضایت شغلی افراد ۱۳.۴۵± ۵۵.۹۴بود. ۱۵.۳%(۲۳) افراد دارای رضایت شغلی پایین،۶۸.۷%(۱۰۳) دارای رضایت شغلی متوسط و ۱۶%(۲۴) دارای رضایت شغلی بالا بودند. بین کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی رابطه معنادار و مثبتی وجود داشت (p=۰,۰۰۱). همچنین وضعیت سلامت عمومی بر عامل رضایت شغلی بیشترین تأثیر را دارا بود.

نتیجه‌گیری: به‌طور کلی میان کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی رابطه معنادار و مثبتی وجود داشت، به‌گونه‌ای که کیفیت زندگی کاری بالاتر، رضایت شغلی بیشتری را برای کارکنان به همراه داشت. همچنین نتایج مطالعه حاضر به نقش و تأثیر مدیریت و سرپرستان برای انجام مداخلات مؤثر به منظور بهبود کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی تأکید دارد. بنابراین انجام مطالعات بیشتر برای شناسایی دیگر عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی پیشنهاد می‌گردد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: اختلالات اسکلتی- عضلانی یکی از عوامل شایع آسیب های شغلی و ناتوانی در کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه است. این مطالعه با هدف ارزیابی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی سطح ریسک ابتلا به این اختلالات در جوشکاران یک صنعت تولید سازه‌های فلزی انجام شده است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی به روش سرشماری در روی ۲۴۳ نفر از جوشکاران شاغل در یک صنعت تولید محصولات فلزی انجام شده است. میزان شیوع علائم اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک بررسی شد. به منظور ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی از روش QEC استفاده شد. آنالیز داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آمار مرکزی و آزمون تی و کای دو انجام گرفت.

یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که شیوع علایم اختلالات اسکلتی- عضلانی به‌ترتیب در نواحی کمر، تنه و زانو بالاترین میزان را دارد. نتایج ارزیابی به روش QEC نشان داد که در ۶/۶۴ درصد موارد سطح ریسک ابتلا به اختلالات بالا و بسیار بالاست.

نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی ناشی از کار در بین جوشکاران مورد مطالعه بالا است. بر اساس نتایج به‌دست آمده، عمده ترین مشکل ارگونومیکی در شغل جوشکاری، پوسچر نامطلوب، بلند کردن و حمل دستی بار و خمش و پیچش کمر می باشد. افزون بر این، نتایج این مطالعه نشان داد که روش QEC می تواند برای تعیین ریسک خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی نتایج قابل اعتمادی را ارایه دهد Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: از بیشترین ظرفیت هوازی (VO۲-max) می‌توان به منظور سنجش وضعیت قلبی- تنفسی افراد و به‌دنبال آن ایجاد تناسب فیزیولوژیک بین کار و کارگر استفاده نمود. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی بین دو روش آستراند و ACSM در برآورد بیشترین ظرفیت هوازی و تعیین عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز، صورت پذیرفت.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، ۱۰۴ نفر (۵۴ مرد و ۵۰ زن) از دانشجویان به‌صورت داوطلبانه شرکت نمودند ( ۱۸ تا ۲۸ سال). افراد به‌وسیله آزمون پله (پروتکل آستراند وACSM) مورد ارزیابی قرارگرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای بود که از بخش‌های مجزا شامل ویژگی‌های دموگرافیک (سن، جنس و ... )، ویژگی‌های آنترپومتریک (قد، وزن وBMI ) و فیزیولوژیک (VO۲-max) تشکیل شده بود.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشترین ظرفیت هوازی براوردشده از طریق پروتکل آستراند و ACSM به‌ترتیب (۰,۸۲۵±) ۳.۲۱ ،(۰.۷۰۷±) ۳.۱۳ لیتر در دقیقه می‌باشد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی میان بیشترین ظرفیت هوازی براوردشده از طریق دو پروتکل آستراند و ACSM  بالاستr=۰,۹۵۸).) همچنین بین بیشترین ظرفیت هوازی براوردشده (پروتکل آستراند وACSM) با وزن، قد، BMI  و تعداد ساعات ورزش در هفته ارتباط معناداری وجود داشت.

نتیجه‌گیری: بین دو روش براورد بیشترین ظرفیت هوازی (پروتکل آستراند و ACSM) همبستگی بالایی وجود داشت. از متغیرهایی همچون وزن، قد، BMI و تعداد ساعات ورزش در هفته می‌توان به عنوان عوامل مؤثر نام‌برد

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA

---

مقدمه: با افزایش روزافزون مشاغلی که با رایانه سروکار دارند و رشد اختلالات اسکلتی- عضلانی در بین کاربران ایستگاه‌های پایانه‌های نمایش تصویری، اهمیت ارزیابی و شناسایی ریسک فاکتورهای ارگونومی در محیط کار فزون‌تر شده است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اختلالات اسکلتی-عضلانی در کاربران اداری پایانه‌های نمایش تصویری بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی ۷۱ نفر ( ۳۷ زن و ۳۴ مرد) شرکت‌کردند که به روش نمونه‌برداری تصادفی از کارکنان بخش اداری دانشگاه هنر اصفهان انتخاب شده‌بودند. برای ارزیابی میزان شیوع ناراحتی‌های اسکلتی- عضلانی از پرسشنامه ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی کرنل و از روش ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA) برای سنجش ریسک فاکتورهای ارگونومی در ایستگاه‌های کار پایانه‌های تصویری استفاده شد.

یافته‌ها: بنابر طبقه‌بندی سطح ریسک نهایی به روش ۱۵) ۲۱% ،ROSA نفر) در سطح ریسک کم (امتیاز کمتر از ۳)، ۴۸% (۳۴ نفر) در ناحیه هشدار (امتیاز بین ۳ تا ۵) و ۳۱% (۲۲ نفر) در ناحیه ضرورت انجام مداخله ارگونومی (امتیاز بیشتر از ۵) قرار داشتند. متغیرهای جنسیت، شاخص توده بدنی، سطح تحصیلات و سابقه‌کار دارای تأثیر معنادار بر امتیاز نهایی ROSA بودند (p<۰,۰۰۱). بین ناراحتی اسکلتی- عضلانی شرکت‌کنندگان با امتیاز نهایی ROSA رابطه معنادار و مثبت وجود داشت (p<۰,۰۰۱) ، r=۰,۸۲۸)

نتیجه‌گیری: با توجه به هدفمندی این روش برای سنجش ریسک فاکتورهای کار با رایانه در محیط‌های اداری و نتایج به‌دست‌آمده می‌توان به عنوان ابزاری مفید برای شناسایی و درجه‌بندی ریسک ارگونومی در محیط‌های اداری امروزی از آن بهره برد.

Normal ۰ false false false EN-US X-NONE AR-SA