دوره 13، شماره 4 - ( فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران- در دست انتشار 1404 )
جلد 13 شماره 4 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.PNU.REC.1403.741
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Omidi N, Omidi M R, Emami M, Omidi M R. Designing a Sociotechnical Model Based on Macroergonomic Principles to Enhance Cybersecurity Resilience and Reduce Financial Risk in the Digital Banking Industry. Iran J Ergon 2025; 13 (4)
URL: http://journal.iehfs.ir/article-1-1113-fa.html
URL: http://journal.iehfs.ir/article-1-1113-fa.html
امیدی نبی، قنبرزاده حسن، امامی محسن، امیدی محمدرضا. ارائه مدل ماکروارگونومی برای ارتقای تابآوری امنیت سایبری با هدف کاهش ریسک مالی در بانکداری دیجیتال: مطالعه آمیخته. مجله ارگونومی. 1404; 13 (4)
نبی امیدی1 
، حسن قنبرزاده2 ، محسن امامی3 ، محمدرضا امیدی*4
، حسن قنبرزاده2 ، محسن امامی3 ، محمدرضا امیدی*4
1- دانشگاه پیام نور مرکز ایلام
2- Department of Technology Management, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran
3- Department of Technology Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
4- Department of Industrial Engineering, Payame Noor University , Tehran, Iran ،mromidi_91@yahoo.com
2- Department of Technology Management, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran
3- Department of Technology Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
4- Department of Industrial Engineering, Payame Noor University , Tehran, Iran ،
چکیده: (106 مشاهده)
زمینه و هدف: با گسترش فزاینده بانکداری دیجیتال، تهدیدات سایبری به یک ریسک مالی و عملیاتی بزرگ تبدیل شدهاند. این پژوهش با هدف طراحی یک مدل مبتنی بر اصول ماکروارگونومی برای تقویت تابآوری امنیت سایبری بهمنظور کاهش ریسک مالی در صنعت بانکداری دیجیتال انجام شد.
روش کار: این پژوهش با رویکرد ترکیبی انجام شد. در فاز کیفی، با ۱۵ خبره مصاحبه شد و دادهها با تحلیل تماتیک بررسی گردید. در فاز کمی، مدل مفهومی حاصل از طریق یک پرسشنامه محققساخته بر روی نمونهای شامل ۳۸۷ نفر از کارکنان بانکها آزمون شد. تحلیل دادهها و ارزیابی مدل نهایی با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) در نرمافزار LISREL صورت گرفت.
یافتهها: تحلیل کیفی منجر به شناسایی ۵ مضمون اصلی و ۳۲ مضمون فرعی شد که ابعاد مدل را تشکیل دادند: زیرسیستم فنی-ابزاری، انسانی-روانشناختی، سازمانی-ساختاری، عوامل محیطی-نظارتی، و تابآوری امنیت سایبری (پیامد). نتایج آزمون مدل کمی نشان داد که مدل از برازش مطلوبی برخوردار است (CMIN/DF = 2.41, GFI = 0.92, CFI = 0.94, RMSEA = 0.061, SRMR = 0.057). هر چهار بُعد ماکروارگونومی تأثیر مثبت و معناداری بر تابآوری امنیت سایبری داشتند. در این میان، «زیرسیستم سازمانی-ساختاری» با ضریب مسیر استاندارد ۰.۴۸ بیشترین تأثیر را به خود اختصاص داد و بهعنوان قویترین پیشبین شناسایی شد.
نتیجهگیری: مدل جامعهشناختی-فنی مبتنی بر ماکروارگونومی، چارچوبی کارآمد برای تحلیل و تقویت تابآوری امنیت سایبری در بانکداری دیجیتال ارائه میکند؛ بهگونهای که انتظار میرود افزایش تابآوری سایبری، به کاهش ریسکهای مالی نیز کمک کند. این نتیجه بر ضرورت گذار از رویکردهای صرفاً فنی به نگرشی سیستمی و تعاملی میان انسان، فناوری و ساختار سازمانی تأکید دارد.
روش کار: این پژوهش با رویکرد ترکیبی انجام شد. در فاز کیفی، با ۱۵ خبره مصاحبه شد و دادهها با تحلیل تماتیک بررسی گردید. در فاز کمی، مدل مفهومی حاصل از طریق یک پرسشنامه محققساخته بر روی نمونهای شامل ۳۸۷ نفر از کارکنان بانکها آزمون شد. تحلیل دادهها و ارزیابی مدل نهایی با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) در نرمافزار LISREL صورت گرفت.
یافتهها: تحلیل کیفی منجر به شناسایی ۵ مضمون اصلی و ۳۲ مضمون فرعی شد که ابعاد مدل را تشکیل دادند: زیرسیستم فنی-ابزاری، انسانی-روانشناختی، سازمانی-ساختاری، عوامل محیطی-نظارتی، و تابآوری امنیت سایبری (پیامد). نتایج آزمون مدل کمی نشان داد که مدل از برازش مطلوبی برخوردار است (CMIN/DF = 2.41, GFI = 0.92, CFI = 0.94, RMSEA = 0.061, SRMR = 0.057). هر چهار بُعد ماکروارگونومی تأثیر مثبت و معناداری بر تابآوری امنیت سایبری داشتند. در این میان، «زیرسیستم سازمانی-ساختاری» با ضریب مسیر استاندارد ۰.۴۸ بیشترین تأثیر را به خود اختصاص داد و بهعنوان قویترین پیشبین شناسایی شد.
نتیجهگیری: مدل جامعهشناختی-فنی مبتنی بر ماکروارگونومی، چارچوبی کارآمد برای تحلیل و تقویت تابآوری امنیت سایبری در بانکداری دیجیتال ارائه میکند؛ بهگونهای که انتظار میرود افزایش تابآوری سایبری، به کاهش ریسکهای مالی نیز کمک کند. این نتیجه بر ضرورت گذار از رویکردهای صرفاً فنی به نگرشی سیستمی و تعاملی میان انسان، فناوری و ساختار سازمانی تأکید دارد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
ماکروارگونومی و ارگونومی مشارکتی
دریافت: 1404/7/8 | پذیرش: 1404/10/3 | انتشار الکترونیک: 1404/10/3
دریافت: 1404/7/8 | پذیرش: 1404/10/3 | انتشار الکترونیک: 1404/10/3
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |